Yazın kavurucu sıcaklarının ardından gelen Eylül ayı, doğada bir dönüşümün habercisidir. Gündüzler kısalır, serin rüzgârlar esmeye başlar, toprağın kokusu değişir. Çiftçiler içinse bu ay, bir bitişten ziyade yeni başlangıçların zamanıdır. Çünkü Eylül, Anadolu’nun dört bir yanında tarlalara yeniden hayat veren ekim ayıdır.
Marmara ve Ege’de Bereketli Tohumlar
Marmara’nın serinleyen havası ve Ege’nin yumuşak iklimi, Eylül ayında ıspanak, marul, tere, roka ve maydanoz gibi yeşillikler için adeta biçilmiş kaftandır. Bunun yanında brokoli, karnabahar ve lahana fideleri de bu dönemde toprakla buluşturulur. Zeytin hasadına hazırlanan Ege köylerinde, aynı anda kış sebzelerinin ekim telaşı başlar.
Akdeniz’in Kışa Hazırlığı
Sıcaklığını geç kaybeden Akdeniz’de ise Eylül ayı domates, biber ve patlıcan gibi yaz ürünlerinin son demlerini sunarken; aynı anda sarımsak ve soğan ekimi yapılır. Narenciye bahçeleri yavaş yavaş olgunlaşırken, bostanlarda kışlık sebzelerin tohumları düşer toprağa.
İç Anadolu’nun Tahıl Vakti
Bozkırın kalbi İç Anadolu’da Eylül, tahıl hazırlığının ayıdır. Arpa ve buğday ekimi için toprak sürülür, nadasa bırakılan tarlalar ekime hazırlanır. Serinleyen geceler ve gündüz güneşi, mercimek ve nohut için de uygun koşullar yaratır. Anadolu’nun asırlardır süregelen tahıl geleneği, yine bu ayda filizlenmeye başlar.
Karadeniz’in Yeşil Sofrası
Yağışlı iklimiyle Karadeniz, Eylül’de farklı bir üretim döngüsüne girer. Fasulye ve barbunya ekimlerinin son demleri yaşanırken, pazı, ıspanak ve turp gibi sebzeler için uygun bir dönemdir. Bahçelerde fındık hasadı yapılırken, aynı toprak yeni ürünler için hazırlanır.
Doğu ve Güneydoğu’da Hasat ile Ekim Yan Yana
Doğu Anadolu’nun serin ikliminde patates ve soğan hasadı sürerken, kışlık sebze ekimleri başlar. Güneydoğu’da ise pamuk tarlaları beyaza bürünürken, mercimek ve buğday ekiminin hazırlıkları yapılır. Bu topraklarda Eylül, hem hasat hem ekim zamanının aynı anda yaşandığı bereketli bir dönemdir.
Çiçeklerin Sessiz Hazırlığı
Sadece sebzeler değil, çiçekler de Eylül ayında yeni döngüsüne girer. Nergis, sümbül ve lale soğanları bu dönemde toprağa bırakılır. Baharı müjdeleyecek bu çiçekler, şimdiden kök salmaya başlar.
Eylül, Sabır ve Umudun Adıdır
Eylül ayı, çiftçiler için sabrın ve umudun ayıdır. Bir yandan yazın ürünleri toplanır, diğer yandan kışın sofraları şenlendirecek sebzeler toprağa emanet edilir. Her bölgede farklı ama aynı ortak duyguyla: “Toprak emek ister, emek bereket getirir.”
YORUMLAR