Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Zirvesi’nde tarihi bir çağrıda bulundu. Aliyev, 2026 yılında Azerbaycan’ın ev sahipliğinde TDT üyesi ülkelerin katılacağı “ortak askerî tatbikat” düzenlenmesini teklif etti. Bu öneri, Türk dünyasında askeri ve stratejik iş birliğinin yeni bir boyuta taşınması olarak değerlendiriliyor.
Aliyev konuşmasında, TDT’nin yalnızca bir diplomatik platform olmaktan çıkarak küresel ölçekte etkili bir jeopolitik güç merkezi haline geldiğini belirtti. Azerbaycan lideri, Türk devletlerinin genç nüfusu, enerji kaynakları ve lojistik gücüyle dünya sahnesinde önemli bir yer tuttuğunu vurguladı.
“Tek Güç Olarak Hareket Etmeliyiz”
Küresel güvenlik sorunlarının artışına dikkat çeken Aliyev, Türk Devletleri’nin birlik içinde hareket etmesi gerektiğini söyledi. “Dünyanın karşı karşıya olduğu tehditler karşısında Türk Devletlerinin tek bir güç olarak hareket etmesi büyük önem taşıyor” ifadelerini kullanan Aliyev, son bir yıl içinde Azerbaycan ve Türkiye arasında 25’ten fazla ortak tatbikat yapıldığını da hatırlattı.
Aliyev, bu tecrübenin TDT bünyesinde genişletilmesinin zamanının geldiğini belirterek, “2026 yılında Azerbaycan’da Türk Devletleri Teşkilatı üye ülkelerinin katılımıyla ortak askerî tatbikat düzenlenmesini teklif ediyorum” dedi.
Savunma İş Birliği ve Bölgesel Güvenlik
Aliyev, güvenlik olmadan kalkınmanın mümkün olmayacağını vurguladı. Uluslararası hukukun giderek ihlal edildiği bir dönemde, savunma alanındaki iş birliğinin ülkeler için hayati önem taşıdığını belirtti.
“Güvenlik olmadan istikrar ve kalkınma sağlanamaz” diyen Aliyev’in bu sözleri, Türk Devletleri arasında askerî entegrasyonun derinleştirilmesi yönünde güçlü bir mesaj olarak yorumlandı.
Bu çağrı, Türk dünyasının sadece kültürel değil, askeri ve stratejik anlamda da dayanışmasını artırma potansiyeline sahip bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Orban: ‘Avrupa Birliği TDT’yi Stratejik Ortak Olarak Görmeli’
Macaristan Başbakanı Viktor Orban da zirvede yaptığı konuşmada, Avrupa Birliği’ne önemli bir çağrı yaptı. Orban, “Avrupa Birliği bugün stratejik ortak olarak Türk Devletleri Teşkilatı ve Orta Asya’yı almalı. Macaristan bunu yaptı, Orta Avrupa da bunun farkında” ifadelerini kullandı.
Orban, Türk Devletleri Teşkilatı’ndaki güçlü liderlik yapısına ve enerji güvenliği konusundaki iş birliğine övgülerde bulunarak, “Orta Asya’nın güçlenmesine yönelik ümit verici bir gelecek var. Hepinizi tebrik etmek isterim” dedi.
Macarlar Türk Dünyasının Güçlü Destekçisi
Macar lider, konuşmasının devamında Türk dünyasına verdiği desteği açıkça ifade etti: “Biz Macarlar, Türk dünyasının bu konuda büyük destekçisiyiz” diyen Orban, Türkiye ve Azerbaycan’ın enerji iş birliğine özel teşekkür etti.
Orban, “Macaristan, Türkiye sayesinde güvenilir bir enerji tedarikine sahip. Sayın Erdoğan’a ve Aliyev’e teşekkür ederim. Doğal gaz ve petrol alanındaki yatırımlar, Macar ekonomisinin enerji güvenliğini sağladı” ifadelerini kullandı.
Türk Dünyası İçin Yeni Dönem
İlham Aliyev’in “Turan Tatbikatı” çağrısı, Türk Devletleri arasında ortak savunma, teknoloji paylaşımı ve stratejik planlama konularında yeni bir dönemin başlangıcı olarak görülüyor. Uzmanlara göre bu adım, yalnızca bölgesel değil, küresel güvenlik dengelerinde de Türk dünyasının etkisini artıracak.
Aliyev’in önerisi, Türk dünyasının askeri dayanışmasını simgeleyen “Turan Ordusu” kavramını da yeniden gündeme taşıdı.
İHA