2025 yılı Temmuz ayında Türkiye’de emekli maaşlarına yapılan artış, birçok ülkede uygulanan oranların üzerine çıktı. TÜİK’in açıkladığı 6 aylık enflasyon verilerine göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri maaşlarına %16,67, memur ve memur emeklileri ise %15,57 oranında zam aldı. Böylece en düşük emekli maaşı 14.469 TL’den 16.881 TL’ye yükseldi.
Uzmanlara göre bu artış oranları oldukça yüksek görünse de, yüksek enflasyon ve hızla artan yaşam maliyetleri karşısında emeklilerin alım gücü hâlâ zayıf. Türkiye’deki nominal artış, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerine göre çok daha fazla; ancak refah seviyesi açısından tablo tersine dönebiliyor.
Avrupa’da Zam Oranları Düşük, Yaşam Kalitesi Yüksek
Almanya’da emeklilere Temmuz 2025 itibarıyla %3,74 oranında zam yapıldı. Ülkede enflasyon %2 civarında seyrettiği için bu oran emeklilerin maaşlarını reel olarak korumasına yetiyor. İngiltere’de ise “triple lock” sistemi uygulanıyor. Bu sisteme göre emekli maaşları, enflasyon, ortalama ücret artışı veya %2,5’lik sabit oran arasından en yükseğine göre artırılıyor. 2025 yılında bu kapsamda yapılan zam oranı %4,1 oldu.
Amerika Birleşik Devletleri’nde ise emekli maaşlarına her yıl “COLA” (Cost of Living Adjustment) adı verilen sistemle yaşam maliyetine göre zam yapılıyor. 2025 yılı için açıklanan zam oranı %2,5 olurken, ortalama maaşlara yaklaşık 50 dolarlık bir artış yansıdı. Kanada’da ise eyalet ve federal düzeyde emekli maaşlarına yapılan artışlar %1,6 ile %2,7 arasında değişti.
Türkiye Oranla Önde Ama Alım Gücünde Geri
Türkiye’de yapılan yüksek oranlı artışlar maaş miktarını artırsa da, döviz kuru, kira, gıda ve enerji gibi temel harcama kalemlerindeki artış nedeniyle emeklilerin alım gücü yeterince yükselmiyor. Üstelik bu farklar, emekli maaşının banka hesabına yatmadan önce birçok fatura ve zorunlu gider tarafından tüketilmesine yol açıyor.
Almanya, İngiltere, ABD ve Kanada gibi ülkelerde zam oranları düşük kalsa da, temel ihtiyaçlara devlet destekleri, düşük enflasyon ve güçlü sosyal hizmet ağları sayesinde emekliler daha dengeli bir yaşam sürdürebiliyor.
Ekonomistler Uyarıyor: “Zam değil, alım gücü önemli”
Ekonomistler, Türkiye’de yapılan yüksek zamların kısa vadede nefes aldırsa da, uzun vadeli refahın sağlanabilmesi için enflasyonun kalıcı şekilde düşürülmesi gerektiğini vurguluyor. Bunun yanı sıra sabit gelirli vatandaşlara yönelik enerji ve gıda destekleri, ulaşım indirimleri gibi ek önlemlerin hayata geçirilmesi gerektiği ifade ediliyor.
Uluslararası Karşılaştırma Tablosu
| Ülke | 2025 Zam Oranı | Uygulama Yöntemi |
| Türkiye | %16,67 / %15,57 | Enflasyon farkı ve toplu sözleşme |
| Almanya | %3,74 | Ücret artışlarına endeksli zam |
| İngiltere | %4,1 | Triple lock sistemi |
| ABD | %2,5 | COLA (Yaşam maliyeti düzeltmesi) |
| Kanada | %1,6 – %2,7 | Federal ve eyalet bazlı artış sistemi |
Zam Oranı Yüksek, Yaşam Kalitesi Soru İşareti
Türkiye 2025 yılında oransal olarak emeklisine en fazla zam yapan ülkelerden biri oldu. Ancak artan yaşam giderleri ve satın alma gücündeki gerileme, bu zamların etkisini sınırlıyor. Diğer yandan Avrupa ve Amerika’da daha düşük zam oranlarına rağmen, emekliler daha konforlu ve güvenceli bir hayat sürebiliyor.
Türkiye’de emeklinin cebini rahatlatacak tek çözüm, enflasyonun kalıcı biçimde düşürülmesi ve sosyal destek mekanizmalarının yaygınlaştırılması olarak görülüyor.
Şefiye YILDIRIM