Nöbetçi Eczaneler
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), son dönemde Afrika’da hızla artan maymun çiçeği (monkeypox) vakaları nedeniyle küresel çapta bir acil durum ilan etti. Afrika kıtasında 13 ülkede 14.719 şüpheli vakanın kaydedilmesi ve 8 Ağustos itibarıyla 2.822 vakanın doğrulanmasının ardından, 14 Ağustos Çarşamba günü tüm dünyayı kapsayan bu acil durum kararı alındı. DSÖ’nün bu adımı, halk sağlığı önlemleri ve uluslararası işbirliği açısından büyük önem taşıyor.
Afrika’da maymun çiçeği virüsü nedeniyle 517 kişi hayatını kaybederken, dünya genelinde büyük bir tedirginlik yaşanmaya başlandı. Virüsün hızla yayılması, dünya çapında sağlık otoritelerini ve hükümetleri harekete geçirdi. Virolog Semih Tareen, bu durumun ciddiyetini ve DSÖ’nün aldığı kararların arkasındaki nedenleri ayrıntılı bir şekilde açıkladı.
Virolog Semih Tareen, DSÖ’nün acil durum ilanının ardındaki ana nedenleri ve bu durumun ne anlama geldiğini detaylandırdı. Tareen, “Ortada bilmediğimiz olağanüstü bir durum söz konusu değil” diyerek, acil durumun DSÖ’nün kriz yönetimi stratejilerinin bir parçası olduğunu vurguladı. DSÖ’nün acil durum ilanı, hastalığın uluslararası yayılma riski ve halk sağlığı üzerindeki ciddi etkileri nedeniyle yapılıyor.
Acil durum ilanları, özellikle Uluslararası Sağlık Tüzüğü (IHR) kapsamında belirlenen dört şarttan en az ikisinin karşılanması durumunda uygulanır. Bu şartlar arasında hastalığın halk sağlığına ciddi etkisi, durumun olağandışı veya beklenmedik olması, uluslararası yayılma riskinin yüksek olması ve uluslararası seyahat veya ticaret için ciddi bir tehdit oluşturması yer alır. DSÖ’nün bu ilanları, ülkelerin ve kıtaların halk sağlığı önlemleri almak için kaynak ve bütçe planlaması yapmalarına olanak tanır.
Tareen, DSÖ’nün kararının uluslararası koordinasyonu güçlendirmek ve ülkelerin hızlı tepki verebilmesini sağlamak amacıyla alındığını belirtti. Bu tür ilanlar, hastalığın kontrol altına alınması için gerekli önlemlerin hızla uygulanabilmesini sağlar. 2022 yılında da benzer bir acil durum ilanı yapılmış ve bu süreç, maymun çiçeği vakalarının ve ölümlerin azalmasına önemli katkı sağlamıştı.
Maymun çiçeği, insanları ve diğer birçok hayvan türünü enfekte edebilen bir virüs ailesine ait bir hastalıktır. Bu virüs, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Maymun çiçeği virüsü, çiçek virüsleri ailesinde yer alır ve insanlar dışında maymunlar, inekler, koyunlar, geyikler ve hatta deniz memelileri gibi birçok hayvan türünü de etkileyebilir.
Semih Tareen, maymun çiçeği virüsünün doğası gereği çok bulaşıcı olduğunu ve temas yoluyla hızla yayılabildiğini vurguladı. Virüs, enfekte bir kişinin vücut sıvıları, deri lezyonları veya solunum yolu damlacıkları yoluyla bulaşabilir. Ayrıca, bu virüsün yayılma potansiyeli, uluslararası seyahatlerin artmasıyla birlikte daha da tehlikeli hale geliyor.
Tareen, “Maymun çiçeği virüsü, geçmişte farklı bölgelerde ortaya çıkmış ve kontrol altına alınmış bir hastalık olsa da, günümüzdeki hızla artan vaka sayısı, virüsün potansiyel tehlikesini gözler önüne seriyor” dedi. Bu durum, hastalığın yayılma riskine karşı alınacak önlemlerin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor.
Maymun çiçeği virüsünün geçmişte de benzer bir acil durum yaratması, DSÖ’nün bu hastalıkla ilgili uyarılarını ciddiye almanın önemini ortaya koyuyor. 2022 yılında ilan edilen acil durum, 10 ay sürmüş ve bu süreçte alınan önlemler sayesinde vaka sayılarında ve ölüm oranlarında kayda değer bir düşüş yaşanmıştı. DSÖ’nün 2024 yılı için aldığı kararlar da, benzer bir şekilde hastalığın kontrol altına alınmasını hedefliyor.
Tareen, “Geçmişteki krizler bize, bu tür acil durum ilanlarının ne kadar etkili olabileceğini gösteriyor. DSÖ’nün aldığı kararlar, küresel sağlık güvenliği açısından büyük önem taşıyor” dedi. Bu bağlamda, 2024 yılı için ilan edilen acil durumun da benzer şekilde etkili olacağı ve hastalığın yayılmasını kontrol altına alacağı umut ediliyor.
Sonuç olarak, maymun çiçeği virüsü, dünya genelinde sağlık otoriteleri ve halk sağlığı uzmanları tarafından yakından izlenmesi gereken bir tehdit olmaya devam ediyor. DSÖ’nün acil durum ilanı, bu tehdide karşı alınacak önlemlerin hızla hayata geçirilmesini sağlayarak, virüsün yayılma riskini en aza indirmeyi amaçlıyor.
Havva ERTÜRK
Kaynak:Onedio