Türkiye’de şeker hastalığı hızla artarken, konuya ilişkin doğru beslenme önerileri toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Ülkemizde 18 yaş üstü nüfusun beşte birinin diyabet hastası olduğunu belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Muhammed Keskin, YouTube kanalında yaptığı açıklamada diyabetin yönetiminde temel beslenme ilkelerini detaylarıyla anlattı. Keskin, şeker hastalığının yalnızca kan şekeriyle sınırlı olmayan ciddi bir kalp ve damar hastalığı riski taşıdığını vurgulayarak, doğru beslenmenin hem ilaç ihtiyacını azalttığını hem de yaşam kalitesini artırdığını ifade etti.
Karbonhidrat Seçimi Diyabet Yönetiminde Belirleyici Rol Oynuyor
Keskin’e göre şeker hastalarının birinci önceliği, karbonhidrat türlerini doğru ayırt etmek olmalı. Beyaz pirinç, beyaz ekmek, makarna ve şeker içeren içecekler gibi glisemik indeksi yüksek besinler kan şekerini hızlı yükselttiği için diyabet hastaları için risk taşıyor. Bu nedenle tamamen karbonhidratsız bir beslenme yerine karbonhidratın doğru seçilmesi gerektiğini belirten Keskin, kompleks karbonhidratların tercih edilmesi gerektiğini söyledi.
Esmer pirinç, tahıllar, baklagiller, kuru yemişler ve faydalı tohumların daha dengeli bir glisemik yük oluşturduğunu anlatan Keskin, “Esmer pirinç de pirinçtir, beyaz pirinç de. Ancak esmer pirinç daha düşük yük oluştururken beyaz pirinç hızlı bir insülin tepkisine neden olur” ifadelerini kullandı. Bu nedenle şekerli içecekler, tatlılar, beyaz un ürünleri ve basit karbonhidrat içeren gıdalar mümkün olduğunca sınırlanmalı.
Sebze ve Lif Tüketimi Diyette Temel Olmalı
Diyabet yönetiminde en önemli noktalardan birinin de sebze ve lif tüketimi olduğunu belirten Keskin, kliniğinde uyguladıkları beslenme programının temelinde DASH protokolü ve modifiye Akdeniz diyeti bulunduğunu söyledi. Sebze ağırlıklı beslenmenin hem kan şekeri dengesini sağladığını hem de insülin direncini azalttığını ifade eden uzman, düzenli lif tüketiminin şeker hastalığında metabolizmayı desteklediğini vurguladı.
DASH protokolünün sadece diyabeti değil, tansiyon ve metabolik sendromu da olumlu etkilediğine dikkat çeken Keskin, diyabetli bireylerin tabağında her öğünde sebze bulunması gerektiğini belirtti.
Protein Kaynağı Seçimi: İşlenmiş Etlerden Uzak Durulmalı
Keskin’in vurguladığı kritik noktalardan biri de tüketilen protein türü. İşlenmiş etlerin pankreas ve mide için toksik olduğunu söyleyen Keskin, salam, sucuk, sosis gibi ürünlerin diyabeti kötüleştirdiğini ifade etti. Diyabet hastalarının protein ihtiyacını mümkün olduğunca doğal kaynaklardan karşılaması gerektiğini dile getirdi.
Balık, diyabetliler için en faydalı protein kaynağı olarak öne çıkarken; beyaz et ikinci sırada, kırmızı et ise üçüncü sırada yer alıyor. Fazla kırmızı et tüketiminin kalp damar hastalığı riskini artırdığını söyleyen Keskin, dengeli ve ölçülü tüketimin önemine dikkat çekti.
Yağ Tüketiminde Denge Esas Alınmalı
Sağlıklı yağların diyabetli bireylerin beslenmesinde önemli bir yeri olduğunu belirten Keskin, zeytinyağının en ideal yağ olduğunu vurguladı. Tereyağının ölçülü tüketildiğinde zararlı olmadığını ifade eden uzman, fazla tüketildiğinde kalp-damar sağlığını olumsuz etkileyebileceğini belirtti. Avokado ve Hindistan cevizi yağının faydalı olduğu ancak yüksek miktarlarda tüketildiğinde risk oluşturabileceğini söyledi.
Meyve ve Süt Tüketiminde Dikkatli Olunmalı
Meyvelerin DNA yapısı gereği faydalı olduğunu söyleyen Keskin, ancak fazla meyve tüketiminin vücutta yüksek şeker yükü oluşturacağını belirtti. Özellikle düşük glisemik indeksli meyveler olan çilek ve orman meyvelerinin diyabetliler için uygun olduğunu ifade eden uzman, narın da içerdiği antosiyaninler nedeniyle koruyucu etkisi olduğunu söyledi.
Süt ve yoğurdun doğal şekilde tüketildiğinde pankreas sağlığına katkıda bulunduğunu belirten Keskin, aşırı tüketimin ise kan şekerini olumsuz etkileyebileceğini vurguladı.
Yaşam Tarzı Değişikliği Diyabeti Geri Çevirebilir
Keskin’e göre şeker hastalığında en etkili tedavi yöntemlerinden biri yaşam tarzı değişikliğidir. Doğru beslenme, düzenli hareket ve kalori kontrolüyle tip 2 diyabet hastalarının büyük bölümünde ilaçların azaltılabildiğini, hatta bazı hastaların insülinden tamamen uzaklaştığını söyleyen uzman, kendi kliniklerinde her hafta olumlu sonuçlar aldıklarını belirtti. Ancak Keskin, hastalara “İlaçlarınızı asla doktorunuza danışmadan bırakmayın” uyarısında bulundu.
Sıla Solaklar VERİM