İleri yaşta baba olmak, hamilelik süreci ve çocuk sağlığı üzerinde pek çok olumsuz durumun yaşanmasına neden olabilir. Ebeveynliğin dünyanın en zor işlerinden bir olduğu sugötürmez bir gerçek. Ancak pek çok ebeveyn, aynı zamanda dünyanın en muhteşem duygusu olduğunu söylüyor! Bununla birlikte anne-baba olmakla ilgili pratikler, tarihsel süreçte bir hayli değişmiş durumda. Bu değişen pratiklerden biri de ebeveynlerin, ebeveyn oldukları yaş! Günümüzde, özellikle ileri yaşta çocuk sahibi olan erkeklerin sayısında ciddi bir artış var.

Dünyaca ünlü 83 yaşındaki Amerikalı oyuncu Al Pacino, geçtiğimiz günlerde 4. çocuğunu kucağına alarak, “yaşlı babalar” kervanına katıldı. Pacino’nun, 4. kez babalık heyecanı yaşaması ise ileri yaşta çocuk sahibi olmak ile ilgili bazı tartışmaların gündeme gelmesine sebep oldu. Peki, ileri yaşta baba olmanın riskleri neler? Bilimin bu konu hakkında söyleyebileceği bazı şeyler var. Günümüzde ileri yaşta baba olan insanların sayısında önemli bir artış yaşanıyor.

Aralarında Al Pacino ve Robert De Niro gibi dünyaca ünlü isimlerinden bulunduğu pek çok erkek, ileri yaşta baba olanlar kulübünün üyesi. Kısacası, tarihsel veriler incelendiğinde tıpkı ebeveynlik rolleri gibi ebeveyn olma yaşında da önemli değişiklikler olduğu ortaya çıkıyor.

Aynı zamanda “ilk kez baba olan” insanların ortalama yaşı da giderek artıyor. Yapılan çalışmalara göre ilk kez baba olan insanların ortalama yaşı, 1972-2015 yılları arasında, 3,5 yaş yükseldi. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde, ilk kez babalık sevinci yaşayan insanların ortalama yaşı 30,9. Amerikalı erkeklerin yüzde 9 ise ilk kez 40 yaşında babalık sevinci yaşıyor.

Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1970’ten bu yana 30 yaş altında baba olan insanların sayısı yüzde 27 oranında azalmış durumda. 45-49 yaş arasında çocuk sahibi olanların sayısında ise yüzde 50’ye yakın bir artış var. Yani 83 yaşında 4. çocuğunu kucağına alan veya 79 yaşında 7. kez çocuk sahibi olan Robert De Niro, günümüz babalık yaşı standartları düşünüldüğünde çok da ekstrem örnekler değil! Fakat ileri yaştaki babalık, pek çok problemi de beraberinde getiriyor.

2022 yılında Utah Üniversitesinden bilim insanları, ileri yaşta baba olmanın riskleri üzerine kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırmacılar, ileri yaşta baba olmanın hamilelik sürecini tehlikeye atabilecek bazı sonuçları olduğunu ortaya koydu. Yapılan çalışmalara göre 40’lı veya 50’li yaşlardaki erkeklerin sperm kalitesi; sayı, yoğunluk, motilite ve mutasyonlar anlamında ciddi şekilde azalıyor. Bu nedenle baba adayının yaşı, hamilelikte düşük riski ile yakından alakalı…

İleri yaşta babalık, çocuk sağlığı üzerinde pek çok olumsuz durumun yaşanmasına neden olabiliyor. Utah Üniversitesinden araştırmacılar bu konu hakkında “Giderek artan şekilde, ileri yaşta babalık ya da annelik, çocuğun sağlık problemleri ile ilişkilendiriyor.” ifadesini kullanıyor.

Bilimsel çalışmalar ileri yaşta baba olan insanların çocuklarında, bir tür cücelik tipi olan akondroplazi görülme olasılığının çok daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Ancak ne yazık ki ileri yaşta baba olmanın barındırdığı tek risk bu değil.

Stanford Üniversitesinde yapılan bir çalışmaya göre yaşlı bir babası olan bebeklerde, kanser ve kalp hastalıkları riski artıyor. İleri yaşta baba olmanın riskleri üzerine yapılan tüm bu çalışmalar, insanların doğurganlık hakkındaki düşünme biçimlerini de önemli oranda değiştirmiş durumda. Çünkü dünyanın pek çok farklı toplumunda, gebelik sorunları yaşayan çiftlerde kadına ve kadının yaşına odaklanmak gibi davranış pratiği hâkimdi. Ancak bu çalışmalar gebelik süreçlerinde babaların yaşının da hayli önemli bir unsur olduğunu gözler önüne seriyor.