Sigara, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de en büyük halk sağlığı sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Her yıl milyonlarca kişi sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitiriyor. Türkiye’de sigara tüketimi ve sigaranın neden olduğu sağlık sorunları alarm verici boyutlara ulaşmış durumda. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, sigara kullanımı her gün yüzlerce kişinin ölümüne yol açıyor. Peki sigaranın zararları nelerdir, Türkiye’de kaç kişi sigara kullanıyor ve sigarayı bırakmak için hangi adımları atmalısınız?
SİGARANIN VÜCUDA VERDİĞİ KORKUNÇ HASARLAR
Sigara içmek, vücudun hemen her organına zarar veren bir alışkanlık. Sigara dumanı, 70’ten fazla kanser yapıcı madde içerir ve uzun vadede başta akciğer kanseri olmak üzere, kalp hastalıkları, inme, kronik bronşit ve KOAH gibi hastalıklara neden olur. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, sigara içenlerin yarısı, sigaraya bağlı hastalıklar yüzünden hayatını kaybetmektedir. Üstelik bu ölümler, genellikle erken yaşlarda, hastalığın ilerleyici bir döneminde gerçekleşmektedir.
Sigaranın kısa vadede zararları arasında ise nefes darlığı, kalp çarpıntısı, sürekli öksürük ve bağışıklık sisteminin zayıflaması yer alır. Ciltte yaşlanma belirtileri, dişlerde sararma ve kötü ağız kokusu gibi estetik sorunlar da sigara içenlerin sıkça karşılaştığı problemler arasındadır.
TÜRKİYE’DE SİGARA İÇENLERİN SAYISI VE ÖLÜM ORANLARI
Türkiye, dünya genelinde sigara tüketim oranı en yüksek ülkeler arasında yer alıyor. Sağlık Bakanlığı’nın 2023 verilerine göre, Türkiye’de 15 yaş üzeri nüfusun yaklaşık yüzde 30’u sigara içiyor. Bu oran erkeklerde daha yüksek. Her yıl sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle yaklaşık 100 bin kişi hayatını kaybetmektedir. Günde ortalama 300 kişi, sigaranın neden olduğu hastalıklar yüzünden yaşamını yitiriyor. Bu, trafik kazaları ve diğer birçok ölüm nedeninden çok daha fazla.
SİGARA BIRAKMANIN YOLLARI: 5 ADIMDA SİGARAYI BIRAKIN
Sigarayı bırakmak, zor gibi görünse de kararlı adımlarla mümkün. İşte bu ölümcül alışkanlıktan kurtulmak için izleyebileceğiniz 5 etkili adım:
BIRAKMA NEDENLERİNİZİ BELİRLEYİN
Sigarayı bırakmanın en önemli adımı, güçlü bir neden bulmaktır. Sağlığınızı iyileştirmek, sevdiklerinize daha uzun süre sağlıklı bir hayat sunmak ya da maddi anlamda tasarruf sağlamak gibi motive edici hedefler belirleyin. Bu nedenler, zor anlarda sigara içme isteğinizi bastırmanıza yardımcı olacaktır.
DESTEK ALIN VE BİR PLAN YAPIN
Sigarayı bırakma sürecinde yalnız hissetmek zor olabilir. Ailenizden ve arkadaşlarınızdan destek istemekten çekinmeyin. Sağlık kuruluşlarından profesyonel yardım almak da bu süreçte önemli bir adım. Sigara bırakma poliklinikleri ve danışma hatları, size birebir destek verebilir. Ayrıca, nikotin bantları, sakızlar veya ilaçlar gibi yardımcı yöntemlerden faydalanabilirsiniz.
TETİKLEYİCİLERİNİZİ TANIYIN VE ÖNLEM ALIN
Sizi sigara içmeye iten tetikleyici unsurları tanımlayın. Stresli durumlar, sosyal ortamlar, kahve veya alkol tüketimi gibi tetikleyiciler sigara içme isteğinizi artırabilir. Bu durumlarda, alternatif stratejiler geliştirerek sigaradan uzak kalmayı başarabilirsiniz. Egzersiz yapmak, meditasyon gibi rahatlatıcı aktiviteler uygulamak tetikleyici anlarda işe yarayabilir.
ALTERNATİF ALIŞKANLIKLAR GELİŞTİRİN
Sigara içmek gibi kötü bir alışkanlığı bırakırken, yerine sağlıklı alternatifler koymak önemlidir. Spor yapmak, yürüyüşe çıkmak, sağlıklı atıştırmalıklar tüketmek ya da meditasyon gibi zihni dinlendiren aktivitelerle sigaranın boşluğunu doldurabilirsiniz.
KENDİNİZE SABIRLI OLUN
Sigara bırakma süreci bir günde tamamlanacak bir mücadele değil. Yol boyunca aksiliklerle karşılaşabilirsiniz. Ancak kendinize sabırlı olun ve küçük geri dönüşler yaşadığınızda pes etmeyin. Başarıya giden yol kararlı ve sabırlı olmaktan geçiyor. Her gün sigara içmeden geçirilen bir gün, sağlığınıza attığınız büyük bir adımdır.
TÜRKİYE’DE SİGARAYI BIRAKMAYA DESTEK VEREN KURUMLAR
Türkiye’de sigarayı bırakmak isteyenler için birçok destek hattı ve kuruluş bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı’nın “ALO 171 Sigara Bırakma Hattı” bu konuda profesyonel destek sunan en önemli kurumlardan biridir. Ayrıca, sigara bırakma poliklinikleri, sigarayı bırakma ilaçları ve nikotin bantları gibi yardımcı tedavi yöntemleri de Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak temin edilebilmektedir.
Sigaranın zararları göz önünde bulundurulduğunda, bu alışkanlıktan kurtulmak hayati bir önem taşımaktadır. Sigarayı bırakmak sadece sizin sağlığınızı değil, çevrenizdeki insanların da sağlığını korumanıza yardımcı olacaktır.
Haber Merkezi