Ceviz ağacı, yaprakları, kökleri ve kabuğundan çevreye juglon adlı kimyasal bir madde salgılar. Bu doğal bileşen, ceviz ağacının çevresindeki bitkilerin gelişimini baskılamakla kalmaz; insanlar ve hayvanlar üzerinde de bazı olumsuz etkilere neden olabilir. Uzun süreli maruz kalma durumunda baş ağrısı, yorgunluk, nefes darlığı ve ciltte tahriş gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Altında neden oturulmamalı?
Ceviz ağacı halk arasında “altında oturulmaz” denilerek sık sık uyarı konusu olur. Bunun temelinde sadece halk inançları değil, bilimsel açıklamalar da yer alır. Geniş yapraklı yapısı nedeniyle yoğun gölge oluşturan ceviz ağaçları, gölgesinde uzun süre kalan kişilerde oksijen eksikliğine bağlı halsizlik ve baş dönmesi yaratabilir. Ayrıca özellikle meyve zamanı, dallardan aniden düşen cevizler ciddi fiziksel yaralanmalara yol açabilir.
Hayvanlar için de risk taşıyor
Ceviz yaprakları ve kabukları, bazı hayvanlar için tehlike oluşturabilir. Özellikle atlarda laminitis gibi ciddi sağlık problemleri yaşanabilir. Büyükbaş hayvanlarda ise sindirim sistemi bozulmaları görülebilir. Bu nedenle hayvanların ceviz ağaçlarının bulunduğu alanlarda otlatılmaması tavsiye edilir.
Balıkesir’de ceviz ağacı yaygın ama dikkat gerekli
Balıkesir’in özellikle Bigadiç, Dursunbey, Sındırgı, Kepsut ve İvrindi ilçelerinde ceviz yetiştiriciliği oldukça yaygındır. Bölgenin iklimi ve toprak yapısı ceviz üretimi için son derece elverişlidir. Bu durum Balıkesir’i Türkiye’nin önemli ceviz üretim merkezlerinden biri haline getirmiştir. Ancak üretim kadar çevresel bilinç de önemlidir. Bahçelerde, tarım alanlarında ve köy meydanlarında bulunan ceviz ağaçlarının çevresinde dikkatli olunması gerekir.
Gölgesi değil, meyvesi faydalı
Ceviz meyvesi omega-3 bakımından zengin, kalp dostu ve bağışıklık güçlendirici özelliklere sahiptir. Ancak ağacının gölgesi ve salgıladığı juglon maddesi aynı derecede faydalı değildir. Bu nedenle ceviz ağacının meyvesinden yararlanırken, altında uzun süre oturmaktan veya çocukları orada oynatmaktan kaçınmakta fayda vardır.
Doğaya saygı, bilgiyle korunur
Her doğal varlık gibi ceviz ağacı da dikkatle ele alınmalıdır. Bilinçli üretim ve çevresel farkındalık sayesinde hem doğadan faydalanmak hem de olası zararları en aza indirmek mümkündür.
Şefiye YILDIRIM