Adana ve Hatay mutfağının en sevilen tatlılarından biri olan Şam tatlısı, kökleri Osmanlı dönemine uzanan, irmiğin başrolde olduğu şerbetli bir tatlıdır. Yöre halkının sofralarında özel günlerin ve davetlerin vazgeçilmezi olan bu lezzet, ağızda dağılan yapısı ve yoğun irmikli dokusuyla damaklarda unutulmaz bir tat bırakır. Şam tatlısı, geçmişten günümüze taşınan bu özellikleriyle sadece bir tatlı değil, aynı zamanda kültürel bir miras niteliğindedir.
İrmikle Yoğrulan Efsanevi Bir Tarif
Şam tatlısını diğer şerbetli tatlılardan ayıran en önemli özelliği, içerisinde kullanılan bol irmiktir. Un, şeker, yoğurt ve sıvı yağ ile birleşen irmik, tatlının hem kıvamını hem de lezzetini belirler. Özellikle Adana ve Hatay yöresinde tatlıya eklenen kavrulmuş tuzsuz fıstık, görsel açıdan şıklık katarken, lezzeti de taçlandırır. Tarifte karbonatın kullanılması da geleneksel dokuyu yakalamak açısından oldukça önemlidir. Çünkü bu sayede tatlı, piştikten sonra sert yapısını korur ve şerbeti daha iyi çeker.
Şam Tatlısı Tarifi İçin Gerekli Malzemeler
Şam tatlısı yapmak isteyenlerin mutfaklarında kolayca bulabileceği malzemeler şunlardır:
- 1 su bardağı şeker
- 1 su bardağı yoğurt
- 1 su bardağı un
- 2,5 su bardağı irmik
- 1 çay bardağı sıvı yağ
- 1 paket vanilya
- 1 çay kaşığı tepeleme karbonat
- 1 çay bardağı kavrulmuş tuzsuz fıstık
Şerbeti için:
- 2,5 su bardağı şeker
- 2,5 su bardağı su
- 1 dilim limon
Tatlının Yapılış Aşamaları
Öncelikle şeker, yoğurt ve sıvı yağ pürüzsüz kıvama gelene kadar çırpılır. Ardından irmik, karbonat ve vanilya eklenerek çırpma işlemi sürdürülür. Kontrollü bir şekilde un ilave edilir ve karışım yağlanmış borcama dökülür. Üzerine fıstıklar dizildikten sonra tatlı, önceden ısıtılmış 180 derece fırında yaklaşık 40 dakika pişirilir. Diğer tarafta şerbet hazırlanır. Şeker ve su kaynatıldıktan sonra limon dilimi eklenir ve birkaç dakika daha kaynatılarak ocaktan alınır. Fırından çıkan tatlının ilk sıcaklığı geçtikten sonra dilimlenir ve üzerine ılık şerbet dökülür. Tatlı, şerbeti çekmesi için bir tepsi ile kapatılıp en az 1-2 saat dinlendirilir.
Şam Tatlısının Püf Noktaları
Şam tatlısının lezzetini artırmak için dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları vardır:
- İrmik eklendikten sonra harç güzelce karıştırılmalıdı
- Karbonat mutlaka kullanılmalıdır; bu, tarifin orijinal lezzetini verir.
- Tatlı fırından yumuşak değil sert şekilde çıkmalıdır; bu iyi piştiğinin iş
- Şerbet ve tatlı aynı sıcaklıkta olmalıdı Aksi halde içi hamurlaşabilir.
- Şerbetin tamamen çekmesi için tatlının üzeri mutlaka örtülmelidir.
Adana ve Hatay Sofralarının Vazgeçilmezi
Şam tatlısı, sadece malzemelerinin uyumuyla değil, aynı zamanda yöredeki kültürel anlamıyla da önemlidir. Ramazan aylarında iftar sofralarının vazgeçilmezi olan bu tatlı, bayramlarda ve misafir ağırlamalarında da ilk tercih edilen ikramlardan biridir. Geleneksel tatları yaşatmak isteyenler için adeta bir başucu tarifidir.
Tatlı Krizlerine En Güzel Çözüm
Şerbetli tatlılar arasında farklı bir yere sahip olan Şam tatlısı, görselliği, kolay yapımı ve lezzetiyle mutfaklarda sıkça yer bulur. Ağızda dağılan yapısı sayesinde hafif bir tat bırakan bu geleneksel lezzet, deneyen herkesi kendine hayran bırakır. Adana ve Hatay mutfağının incisi olan Şam tatlısını defterinize ekleyerek siz de özel günlerinizde sofranızı tatlandırabilirsiniz.
Afiyet olsun!
Sıla Solaklar VERİM