İzin parası, çalışanlar için önemli bir hak olarak kabul edilmekte; ancak bu hakkın korunması ve talep edilmesi için belirli yasal süreler içinde hareket edilmesi gerekiyor. Özellikle işten ayrılma durumunda kullanılmayan izinlerin paraya dönüşmesi sürecinde işçiler, belirli bir süre içinde haklarını talep etmezlerse, bu haktan mahrum kalabilirler.
5 Yıllık Zaman Aşımı Detayı
İş Kanunu’na göre, işçiler çalıştıkları süre boyunca kullanmadıkları yıllık izinlerin ücretini, işten ayrılmaları durumunda alma hakkına sahiptir. Ancak bu hakkın talep edilmesi için bir zaman aşımı süresi bulunmaktadır. İşten ayrılan bir işçi, kullanılmayan izin parası için işverenine karşı 5 yıl içinde dava açmak zorundadır. Bu süre dolduğunda, işçi bu hakkını kaybeder ve izin parasını talep edemez.
İşverenin Sorumluluğu ve İspat Yükü
İşverenin, çalışanının yıllık izinlerini kullandığını ispatlama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu nedenle, işverenler genellikle işçiden izin kullandığını gösteren belgeler alır. Ancak bazı işverenler, işçiye zorla bu tür belgeler imzalatarak, kullanmadığı izinleri kullanmış gibi gösterebilmektedir. Bu gibi durumlarda Yargıtay, işçinin beyanlarının dikkate alınması gerektiği yönünde kararlar vermektedir.
Kullanılmayan İzin Parası Nasıl Hesaplanır?
Kullanılmayan izin günlerinin parası, işçinin işten ayrıldığı tarihteki son ücreti üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken, brüt izin ücretinden sosyal güvenlik primi, işsizlik sigortası primi, gelir vergisi ve damga vergisi düşülür. Net tutar, işçiye ödenir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, işten ayrıldıktan sonra bu hak talep edilmezse, zaman aşımı süresi geçtikten sonra bu paranın alınamayacak olmasıdır.
Kanıt Toplama Zorunluluğu
İşverenin baskısı altında izin kullandığına dair belge imzalayan işçiler, işten ayrıldıklarında bu belgeleri geçersiz kılacak kanıtlar toplamalıdır. Fiilen çalıştığını ispatlayan işçi, dava açarak haklarını talep edebilir. Bu nedenle, çalıştığı günlerde izinde gösterilen işçilerin bu durumla ilgili kanıtları toplaması, haklarını savunabilmeleri açısından büyük önem taşır.
Yıllık İzin Süresi ve Kullanımı
Yıllık izinler, işçinin hizmet süresine göre belirlenir ve bir yılını dolduran her işçi bu haktan faydalanır. İş Kanunu’na göre, yıllık izin süreleri işçinin hizmet süresine bağlı olarak 14 ila 26 gün arasında değişmektedir. Ayrıca, 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçiler için bu süre en az 20 gündür.
Haklarınızı Koruyun
Kullanılmayan izinlerin parasını alabilmek için zaman aşımı süresi olan 5 yılın geçmemesi büyük önem taşıyor. İşçiler, bu süre zarfında işverenlerinden haklarını talep etmeli ve gerekirse dava yoluyla bu haklarını korumalıdır. Aksi halde, kullanılmayan izinlerin paraya dönüşmesi imkansız hale gelir. Bu nedenle, işten ayrılan her işçi, haklarını koruma konusunda bilinçli olmalı ve yasal süreleri kaçırmamalıdır. Ömer Faruk ALA
Kaynak: Mynet