Güneş yanıkları sadece geçici bir kızarıklık değil, ciltte DNA hasarına yol açarak kanser riskini artırıyor. Dermatoloji uzmanı Dr. Özge Özkür, güneşin zararlı etkilerine karşı alınması gereken önlemleri ve doğru tedavi yöntemlerini anlattı.
Güneş Yanığı Neden Tehlikeli?
Güneş yanığı, cildin ultraviyole ışınlarına maruz kalmasıyla ortaya çıkıyor. Özellikle UVB ışınları, cilt hücrelerinin DNA’sında hasara neden oluyor. Bu hasar, hücre ölümleriyle sonuçlanıyor ve zamanla ciltte geri dönüşsüz değişiklikler bırakabiliyor. Dr. Özkür, “Tekrarlayan DNA hasarı, uzun vadede cilt kanserine zemin hazırlar. Bu nedenle özellikle çocukluk döneminde yaşanan güneş yanıkları çok daha risklidir” diyerek uyarıyor.
Güneş Yanığının Belirtileri
Güneş yanığı genellikle kızarıklık, şişlik, ödem ve yanma hissi ile kendini gösteriyor. İleri aşamalarda kabarcıklar oluşuyor ve bu bölgeler soyularak iyileşiyor. Ancak bu süreçte cilt kalıcı DNA hasarı yaşamış oluyor.
Dr. Özkür, “Kızarıklık ve yanma aslında cildin iltihaplanma sürecidir. Hücreler arası sıvı artar, bağışıklık hücreleri bölgeye göç eder. Biz bu süreci ağrı, acı ve kızarıklık olarak hissederiz” sözleriyle durumun bilimsel yönünü açıkladı.
Güneşten Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler
Uzmanlara göre güneş yanığından korunmanın en etkili yolu doğru ürünleri kullanmak ve basit alışkanlıklar edinmekten geçiyor.
Geniş spektrumlu güneş kremleri tercih edilmeli (UVA + UVB korumalı).
SPF 30 ve üzeri ürünler kullanılmalı.
Kremler 2 saatte bir yenilenmeli, deniz veya havuz sonrası mutlaka tekrar sürülmeli.
UV korumalı kıyafetler özellikle uzun süre açık havada kalanlar için önemli bir tercih.
Suya dayanıklı ürünler kullanılmalı ancak yüzme sonrası etkilerinin azaldığı unutulmamalı.
Dr. Özkür, “Ne kadar dikkat etsek de suya girdikten sonra güneş kremini yenilemezsek etkisi kaybolur” diyerek sık yapılan hatalara dikkat çekti.
Güneş Yanığına Evde Müdahale Yöntemleri
Yanık oluştuğunda ise doğru adımlar cildin iyileşme sürecini hızlandırıyor. Dr. Özkür, şu önerilerde bulundu:
Soğuk kompres uygulayın: Pamuklu bir kumaşı serinletip 15 dakika yanık bölgesinde tutabilirsiniz.
Nemlendirici krem kullanın: Cildin kurumaması iyileşme sürecini hızlandırır.
Aloe vera içerikli ürünler tercih edilebilir. Ancak bitkinin kendisi doğrudan uygulanmamalı, çünkü alerji ve egzama riski taşıyor.
Sika kremler (iyileştirici içerikli) de destek amaçlı kullanılabilir.
Steroid Kremler Hakkında Uyarı
Bazı durumlarda hidrokortizon içeren düşük etkili kortizon kremleri kullanılabiliyor. Ancak bu ürünler dermatolog önerisi olmadan 5-7 günden fazla uygulanmamalı. Uzun süreli kullanım ciltte incelme, damarlarda belirginleşme ve enfeksiyon riskini artırabiliyor.
Ciddi Güneş Yanıklarında Doktora Başvurun
Eğer yanıklar çok geniş alana yayılmış, bol su toplamış ya da ateş ve titreme gibi genel belirtiler eklenmişse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Dr. Özkür, “Bu tür vakalarda damardan tedavi gerektiren ağır güneş yanıklarıyla karşılaşıyoruz” diyerek ciddi durumlarda doktora gidilmesi gerektiğini vurguladı.
Önlem Her Şeyden Önemli
Güneş yanıkları sadece estetik bir sorun değil, uzun vadede cilt kanserine yol açabilecek ciddi bir sağlık riski. Bu nedenle doğru ürünlerle korunmak, güneş ışınlarının en dik geldiği saatlerde dışarıda bulunmamak ve düzenli olarak güneş kremini yenilemek büyük önem taşıyor. Dr. Özkür, “Çocuklarımızı güneşten koruyalım. Güneş yanığı yaşamamak en doğru tedavidir” diyerek sözlerini noktaladı.
Sıla Solaklar VERİM