Jeolog Prof. Dr. Celal Şengör, YouTube kanalında yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin her noktasında 5’ten büyük deprem olabileceğini vurguladı. Özellikle Batı Anadolu, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlarının yoğun sismik aktiviteye sahip olduğunu belirten Şengör, “Deprem riski düşük görünen bölgelerde bile güçlü sarsıntılar yaşanabilir” dedi. Şengör’e göre, ülkemizin bu kadar sismik olmasının temel nedeni, farklı kıtasal blokların çarpışmasıyla oluşmuş jeolojik yapısı. Kenet kuşakları olarak bilinen bu zayıf bölgeler, genç fayların oluşmasına zemin hazırlıyor.
Fay Haritası ve Gizli Tehlikeler
AFAD’ın Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın risk yoğunluğu hakkında genel bilgi verdiğini söyleyen Şengör, haritada sarı renkle gösterilen, nispeten az riskli görülen bölgelerde bile büyük depremler olabileceğini ifade etti. “Türkiye’de haritalanmamış fay sayısı, bilinenlerden fazla” diyen Şengör, Konya gibi düz alanlarda bile geçmişte 6 büyüklüğünde depremler yaşandığını hatırlattı.
Bölgelere Göre Deprem Potansiyeli
- Kuzey Anadolu Fayı: Türkiye’nin en tehlikeli fay hattı. 1939 Erzincan depremi (7,9) bu fay üzerinde oldu. İstanbul’un güneyinde kırılmamış bir segmentin büyük risk taşıdığı belirtiliyor.
- Batı Anadolu: Dünyanın en sismik kara bölgelerinden biri. 7 büyüklüğüne varan depremler olabiliyor.
- Doğu Anadolu: Bindirme faylarının hâkim olduğu, 7’nin üzerinde depremler üretebilen sıkışma bölgesi.
- Orta Anadolu: Görece sakin olsa da 6 büyüklüğünde depremler yaşanabiliyor.
“Depreme Dayanıklı Yapı Şart”
Şengör, “Türkiye’nin neresinde olursanız olun, depreme dayanıklı ev yapın” uyarısını yineledi. Özellikle “Benim bölgemde deprem olmaz” düşüncesinin tehlikeli olduğunu belirterek, yapı güvenliğinin can kayıplarını önlemenin tek yolu olduğunun altını çizdi.
Marmaris ve Derin Odaklı Depremler
Yakın zamanda Marmaris’te meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem hakkında bilgi veren Şengör, bunun 70 km derinlikte, dalmakta olan levhanın parçalanması sonucu oluştuğunu açıkladı. Bu tür depremler yüzeydeki faylardan bağımsız gelişebiliyor ve geniş bölgede hissedilebiliyor.
Avrupa ve Dünya Karşılaştırması
Dünya genelindeki deprem dağılımına değinen Şengör, Avrupa’nın güney bölgelerinin ve Türkiye’nin, levha sınır bölgelerinde bulunmaları nedeniyle yüksek risk altında olduğunu belirtti. Kraton adı verilen jeolojik olarak çok sağlam bölgelerde depremlerin nadir olduğunu, ancak Türkiye’nin böyle bir bölgede yer almadığını söyledi.
Kaçış Yok, Hazırlık Var
Celal Şengör, “Depremden kaçış yok. Kaçabileceğiniz tek yer, çok sağlam jeolojik yapıya sahip kraton bölgeleridir. Ama Türkiye bir deprem ülkesidir. Tek çaremiz bilinçli şehirleşme ve sağlam yapılar” ifadelerini kullandı.
Büşranur AKDAĞ