Doğanın yeşil süsü, bahçelerin vazgeçilmez bitkisi Taflan veya diğer adıyla Karayemiş ( Prunus laurocerasus ), estetik açıdan sağlıklı ve lezzetli meyvelerle dikkat çekiyor. Ancak bu göz cihazının bazı yerlerinde görünenden daha tehlikeli olabilir. Özellikle Karadeniz Bölgesi’nde neredeyse her evde rastlanan bu bitki hakkında yapılması gerekenler burada.

Taflan Nedir?

Gülgiller ( Rosaceae ) ailesine ait olan Taflan, anavatanı Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya olan, yaprak çizen bir çalı ya da küçük ağaç türüdür. Türkiye’de özellikle Karadeniz sahil şeridinde yenilenen bu bitki, yerel halk tarafından hem görüntüsü hem de meyvesi nedeniyle sevilir. 5 ila 15 metreye kadar uzayabilen Taflan, yoğun gelişimiyle yıl boyu yeşilliğini korur. İlkbaharda açan beyaz, hoş kokulu çiçekler ve yaz aylarında olgunlaşan mor-siyah meyvelerle doğaya renk katar.

Hangi Kısımları Zehirli?

Taflanın tüm güzelliğine rağmen dikkatli olunması gereken bir bakış açısı var: Yaprakları ve meyve çekirdekleri tüketimi madde içerir. Bu kısımlarda bulunan amigdalin adlı glikozit, vücuttaki hidrojen siyanür (HCN) açığa çıkarabiliyor.

Özellikle çiğ yaprakları veya kırılmış çekirdekler tüketildiğinde enerji riski doğuyor. Çekirdek yutulsa safra sindirilmeden çoğaltılarak atılabilir, fakat ezilip mideye ulaştığında yanmaya sebep olabilir. Yapraklar da çiğnendiğinde toksin açığa çıkabiliyor.

Zehirlenme

Baş ameliyatı
Bulanık, kusma
Nefes darlığı
Kaslarda güçsüzlük
Şiddetli para kaybı ve ölüm riski

Bu hastalarda özellikle çocuklarda ve hassas bireylerde daha hızlı gelişebilir.

Meyvesi Güvenli mi?

Taflanın meyvesi halk arasında Karayemiş olarak bilinir. Olgunlaştığında koyu mor veya siyaha dönen bu küçük meyveler, çıkarılarak tüketildiğinde genellikle güvenli olarak kabul edilir. Tatlı-acı karışımı aromasıyla tanınan Karayemiş, çiğ olarak yenilebildiği gibi:

Reçel
Marmelat
Şarap
Pekmez

cihazlarında kullanılır. Özellikle Karadeniz mutfağında Karayemiş reçeli kahvaltı sofralarının vazgeçilmezidir.

Ancak unutulmamalıdır ki, meyvenin tüketilmesini tüketmek büyük önem taşır.

Bahçelerde Neden Bu Kadar Popüler?

Taflan sadece doğal güzelliğiyle değil, çözülmeyle de öne çıkar:

Yaprak dökmez : Kış aylarında bile yeşilliğini korur.
Çit bitkisi olarak kullanılır: Sıklıkların dağılımı ve gizlilik sağlayıcısıdır.
Hızlı büyüme : Bahçelerde kısa sürede gür bir görünüm oluşturur.
Şehir iklimine dayanıklı : Kirliliğe ve kuraklığa dayanıklılık gösterir.
Nemli ve serin iklimleri sever: Karadeniz sahil kuşağı bu nedenle Taflan için doğal bir yaşam alanıdır.

Zehirlenmelerden Nasıl Korunulur?

Yapraklar ve çekirdekler kesinlikle çiğ tüketilmemelidir.
Meyveler tüketilirken çekirdekleri çıkarılmalıdır.
Çocuklar ve evcil hayvanlar için erişim kısıtlamalı.
Bahçelerde , bilgilendirici tabelalarla uyarılar yapılabilir.

Kısa Bir Hatırlatma:

Her bitkide olduğu gibi, Taflan da doğru dağıtım zararsız, yanlış dağıtımlardır. Eğer tat buruk veya acı bir meyveyle karşılaşırsanız fazla tüketmekten fayda sağlarsınız.

Balıkesir’de Yaygın, Tehlikeli Büyük

Balıkesir’de özellikle kırsal gelişim ve bahçelerde süs bitkileri olarak yetiştirilen bu bitki, halk arasında yaygın olarak bilinse de, çalınan parçalar konusunda yeterli sayıda bulunmuyor. Yapraklarının çiğ olarak tüketilmesi veya meyve çekirdeklerinin ezilerek yenilmesi, vücuttaki hidrojen siyanür oluşumuna neden olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Güzelliği Kadar Dikkat de Gerektiriyor

Taflan ya da Karayemiş, doğanın bize sunduğu hem süs hem de besin kaynağı olan nadir bitkilerden biri. Ancak bu güzelliğin tadını çıkarırken doğru bilgi almak gerekiyor. Yaprak ve çekirdeklerdeki gizli tehlikeyi sağlar, sadece meyvenin güvenli kısmı tüketilerek sağlıklı yaşayabiliriz.

Şefiye YILDIRIM