Ayvalık’ta 19. yüzyılda endüstriyel alanların nasıl şekillendiğini ortaya koymak amacıyla önemli bir çalışma başlatıldı. Ayvalık Belediyesi ve Ayvalık Alan Başkanlığı’nın iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında, iki gün boyunca Yeraltı Radarı (GPR-Jeoradar) ölçümleri gerçekleştirildi.
Bilimsel Çalışma Kentin Tarihine Işık Tutacak
Ayvalık, sahip olduğu tarihi dokusu ve mimarisiyle Türkiye’nin en özel kentlerinden biri olarak biliniyor. Şimdi ise kentin geçmişine dair yeni bir pencere açılıyor. Ayvalık Belediyesi ile Ayvalık Alan Başkanlığı, 19. yüzyılda kentteki endüstriyel üretim alanlarının nasıl ortaya çıktığını bilimsel yöntemlerle incelemek için kolları sıvadı. Bu kapsamda, iki gün boyunca gerçekleştirilen Yeraltı Radarı (GPR-Jeoradar) ölçümleriyle, kentin yüzeyinin altındaki tarihsel tabakalaşma haritalanıyor. Bu çalışma, Ayvalık’ın sanayi geçmişine dair önemli ipuçlarını gün yüzüne çıkaracak nitelikte.
Başkan Mesut Ergin: “Ayvalık’ın Bilimle Aydınlanan Tarihi UNESCO Sürecine Güç Katacak”
Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin; “Ayvalık’ın yaşanan ve üretilen bir kent olarak yerleşim alanı ile endüstriyel peyzajının ortaya çıkış sürecinin bilimsel yöntemlerle belgelenmesi; UNESCO Dünya Mirası adaylık sürecine de güçlü bir katkı sağlayacak” dedi. Ergin, elde edilecek verilerin Ayvalık’ın tarihsel mekânsal gelişimine dair önemli sonuçlar sunacağını belirterek, “Analizlerin tamamlanmasıyla birlikte kentimizin 19. yüzyılın endüstriyel yapılanmasında nasıl bir dönüşüm geçirdiğini daha net bir şekilde anlayacağız” ifadelerini kullandı.
Jeoradar Yöntemi: Kazı Yapmadan Tarihi Ortaya Çıkarıyor
Yeraltı Radarı, elektromanyetik dalgalar aracılığıyla yer altını kazı yapmadan haritalamaya yarayan modern bir jeofizik yöntem olarak dikkat çekiyor. Bu teknoloji sayesinde, tarihi kalıntılar veya yapı temelleri zarar görmeden analiz edilebiliyor. Ayvalık’ta gerçekleştirilen GPR çalışmaları, kentin kuzey-güney aksında, deniz kıyısından başlayarak 80 metre kotuna sahip tepe yamaçlarına kadar uzanan alanı kapsıyor. Bu bölgede yapılan ölçümler, 19. yüzyılda deniz kıyısının ıslah edilerek endüstri bölgeleri oluşturulduğu yönündeki hipotezleri de sınayacak.
Tarihsel Peyzajın Şifresi Çözülüyor
Araştırma, Ayvalık’ın mekânsal gelişiminde denizle iç içe geçen sanayi yapılanmasının izlerini sürüyor. Bu kapsamda, sabunhaneler, zeytinyağı fabrikaları ve depolar gibi 19. yüzyıl endüstri alanlarının yer seçimiyle ilgili önemli veriler elde edilmesi bekleniyor.
Uzman ekiplerin yürüttüğü ölçümler, sadece geçmişi anlamaya değil, aynı zamanda kentin geleceğini planlamaya da ışık tutacak. Bilimsel veriler, Ayvalık’ın koruma ve planlama stratejilerinin oluşturulmasında da rehber olacak.
Ayvalık’ın UNESCO Yolculuğuna Katkı
Ayvalık, 2023 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilmişti. Bu çalışma, kalıcı listeye giriş için yürütülen hazırlıklara bilimsel bir temel sağlayacak. Yeraltı Radarı ile yapılan bu detaylı ölçümler, Ayvalık’ın yalnızca taşınmaz kültürel mirasını değil, aynı zamanda endüstriyel geçmişini de görünür kılacak. Bilimsel araştırmalar tamamlandığında, elde edilen bulguların Ayvalık’ın hem tarihini hem de geleceğini yeniden şekillendirmesi bekleniyor.
Sıla Solaklar VERİM