OYUNCAK SEKTÖRÜNÜN DÖNÜM NOKTASI

Barbie veya yaratıcılarının ona verdiği ismiyle Barbara Millicent Roberts, son günlerin en popüler karakterlerinden biri. Margot Robbie ve Ryan Gosling gibi dünyaca ünlü oyuncuların yer aldığı ve kısa süre önce izleyici ile buluşan aynı adlı filmin, Christopher Nolan imzalı Oppenheimer ile girdiği kıyasıya rekabet yalnızca sinemaseverlerin değil, tüm dünyanın dilinde! Ancak Barbie, son günlerdeki popülaritesi bir yana, yaşamımıza yeni dahil olan bir şey değil. Öyle ki tarihin en bilinen figürlerinden biri olan Barbie için tüm zamanların oyuncağı demek yanlış olmaz.

İlk kez 1959 yılında New York’taki bir oyuncak fuarında görücüye çıkan Barbie bebekleri, yıllar içerisinde bambaşka bir şeye dönüştü! Barbie bugün toplumsal cinsiyet rolleri, erkek egemen kültür ve hatta ideoloji gibi akademik tartışma alanlarında dahi önemli bir referans noktası halinde. Kısacası Barbie, günümüzde pek çok farklı alandaki tartışmaların odağında yer alan, kimi zaman sert şekilde eleştirilen, kimi zaman takdir edilen bir “oyuncak!”

Barbie bebekleri, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri merkezli Mattel isimli oyuncak firması tarafından üretildi. Takvimler 1959 yılının 9 Mart gününü gösterdiğinde, Barbie bebekleri ilk kez New York’taki bir oyuncak fuarında görücüye çıkarıldı. Muhtemelen o tarihi fuara katılan hiçbir ziyaretçi ilk kez gördüğü, zamanına göre hayli sıra dışı sayılabilecek bu oyuncak bebeklerin tarihin en ünlü figürleri arasına gireceğini tahmin etmemişti.

Yetişkin görünümlü oyuncak bebekler konsepti, Mattel firmasının kurucu ortaklarından Ruth Handler tarafından geliştirildi. Handler, kızı Barbara ve arkadaşlarının oynadığı oyunlardan esinlenerek, insanlık tarihine geçecek bir figür yaratmayı başardı. Yüksek hayal gücünün ürünü olan bu oyunlarda Barbara ve arkadaşları, sıradan kağıt bebeklerle dolu bir dünya yaratıyor, bu dünyada yetişkinlerin hayatını canlandırıyorlardı. Örneğin bu oyunların ana figürü olan kağıt bebeklerin hepsi bir meslek sahibiydi.

Hepsinin birer ismi, geçmişi ve farklı kişilikleri vardı. İşte Barbara ve arkadaşları tarafından yaratılan kağıt bebeklerin detaylı dünyası, Barbie bebek fikrinin temelini oluşturacaktı. Ruth Handler, kızı ve arkadaşlarının oynadığı oyunlardan esinlendikten sonra, oyuncak bebek sektöründe son derece çarpıcı bir açık keşfetti.

Piyasadaki oyuncak bebeklerin hepsi, küçük çocuklara veya doğrudan bebeklere benziyordu. Piyasa, yetişkin gibi görünen oyuncak bebeklere ihtiyaç duyuyordu. İşte Barbara Millicent Roberts veya yaygın ismiyle Barbie, piyasadaki bu büyük boşluğu doldurmak için harika bir üründü!

3 dolar gibi düşük bir maliyetle üretilen oyuncak bebekler piyasaya sürüldükten kısa bir süre sonra 300 bin satış rakamına ulaştı! Barbie’nin erkek arkadaşı Ken, 1961 yılında, firmanın artan taleplere karşılık verebilmek için piyasaya çıkardığı bir oyuncaktı. Takip eden yıllarda Barbie bebeklerinin popülaritesi hiçbir zaman azalmadı. Öyle ki çocuklar kadar yetişkinler de bu sıra dışı bebeklere ilgi gösteriyordu.

Barbie, yıllar içerisinde tüm dünyada tanınan, tarihin en meşhur oyuncaklarından biri olmayı başardı. Elbette bu büyük popülerlik, Barbie hakkında pek çok tartışmanın da doğmasına sebep olacaktı… Barbie oyuncakları, 1950’li yıllardan itibaren dönemin moda akımlarından önemli şekilde etkilendi. Seri uzun, kısa ve kıvrımlı hatlara sahip oyuncaklardan oluşuyordu. Ayrıca bazıları etnik unsurlara gönderme yapan 24 yeni saç stili de serinin dikkat çeken özelliklerindendi. Firma, bebeklerin “kadın dostu” olduğuna yönelik bir imaj yaratmak için yoğun bir çaba harcıyordu…

Barbie oyuncakları, tarih boyunca güçlü kadın imajını destekleyen 180’den fazla mesleğe sahip oldu! Tüm zamanların oyuncağı, her yıl milyonlarca dolarlık satışın gerçekleştiği devasa bir endüstrinin göz bebeği konumunda! Öyle ki bazı araştırmalara göre Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan 3-12 yaş arasındaki kız çocuklarının yüzde 92’si, en az bir Barbie bebeğine sahip!