Balıkesir mutfağında biber salçası, sofraların vazgeçilmezlerinden biridir. Yüzlerce ton biberin işlenip kaynatılmasıyla elde edilen bu salça, etli yemeklerden zeytinyağlılara kadar pek çok tarifte kullanılır. Özellikle kış aylarında tüketilmek üzere hazırlanan salçalar, doğal bir lezzet kaynağı olmasının yanı sıra uzun süre saklanabilmesiyle de ev hanımlarının elinin altında bulunur.
Diğer İller ve Ülkelerde Biber Salçası Yapım Teknikleri
Her bölgenin kendine has salça yapım yöntemleri vardır. Örneğin Gaziantep’te daha ince ve pürüzsüz kıvamlı salça yapılırken, Çorum’da yoğun kıvamlı salçalar tercih edilir. Yunanistan ve Suriye gibi komşu ülkelerde ise salça, közlenmiş biberlerden hazırlanır ve zeytinyağı ile karıştırılarak saklanır. Balıkesir’de ise en çok tercih edilen yöntem, odun ateşinde kaynatma tekniğidir.
Odun Ateşinde Kaynatılan Biber Salçasının Avantajları
Balıkesirli ev hanımları, odun ateşinde kaynatılan salçanın diğer yöntemlere göre daha lezzetli ve dayanıklı olduğunu ifade eder. Çünkü odun ateşi:
- Biberlerin doğal aromasını korur,
- Salçanın kokusunu ve kıvamını zenginleştirir,
- Daha yoğun ve uzun süre bozulmadan dayanabilen bir ürün ortaya çıkarır.
Modern ocaklarda yapılan salçalarda bu derin aroma ve dayanıklılık kolay kolay yakalanmaz. Geleneksel usulle hazırlanan salça, kış boyunca sofralarda güvenle tüketilir.
Biber Salçasının Sağlığa Faydaları
Biber salçası yalnızca lezzetiyle değil, içerdiği besin değerleriyle de öne çıkar:
- C Vitamini açısından zengindir: Bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklara karşı korur.
- Antioksidan deposudur: Vücudu serbest radikallerden arındırarak yaşlanmayı geciktirir.
- Metabolizmayı hızlandırır: İçerdiği kapsaisin sayesinde yağ yakımına yardımcı olur.
- Kemik ve göz sağlığını destekler: İçeriğindeki A vitamini ve mineraller sayesinde sağlıklı bir yaşam sunar.
- Doğal enerji kaynağıdır: Soğuk kış aylarında vücuda direnç kazandırır.
Biber Salçası Yapımının Püf Noktaları
Balıkesirli hanımlar, biber salçası yaparken özellikle biberlerin taze ve olgun olmasına dikkat eder. Biberler yıkandıktan sonra çekirdekleri ayıklanır ve büyük kazanlarda odun ateşinde kaynatılır. Kaynama süreci uzun ve sabırlı bir iştir. Yaklaşık 3-4 gün boyunca güneşte bekletilen salça, ideal kıvama ulaştığında kavanozlara doldurulur ve hava almayacak şekilde saklanır.
Gelenekten Geleceğe Lezzet
Biber salçası, yalnızca Balıkesir’in değil tüm Türkiye’nin sofralarında yer bulan bir gelenektir. Odun ateşinde kaynatılarak hazırlanan bu eşsiz tat, hem kültürel bir miras hem de sağlık deposu olma özelliğini korur. Yıllardır nesilden nesile aktarılan bu gelenek, Balıkesir mutfağının gururu olmaya devam ediyor.
Havva ERTÜRK