Balıkesir’de park ve bahçelerde sıklıkla karşılaşılan Tespih Ağacı, ilkbaharda açan mor çiçekleri ve sonbaharda sararan sarkık meyveleriyle dikkat çekiyor. Ancak bu göz alıcı görüntünün ardında yatan gizli tehlike, özellikle çocuklar ve evcil hayvanlar için ciddi riskler oluşturuyor.

Bilimsel Adı Masum Görünüyor: Melia azedarach

Güney Asya kökenli olan ve halk arasında Hint Leylağı olarak da bilinen bu ağaç, bilimsel kaynaklarda Melia azedarach olarak geçiyor. Meliaceae yani Mahoganygiller ailesine ait olan bu tür, Türkiye’nin pek çok bölgesinde süs bitkisi olarak yetiştiriliyor. Balıkesir’de ise son yıllarda şehir içi peyzajında sıkça kullanılmaya başlandı.

Meyveleri Tespih Yapımında Kullanılıyor ama…

Ağaç, adını olgunlaşan ve kurutulan sarı renkli meyvelerinin tespih yapımında kullanılmasından alıyor. Ancak dikkatli olunmadığında bu meyveler ölümcül olabiliyor. Özellikle küçük yaştaki çocukların oyun sırasında meyveleri ağızlarına atması, ciddi zehirlenmelere neden olabiliyor.

Zehirli Kısımları Nelerdir?

Tespih Ağacı’nın özellikle meyveleri zehirlidir. İçeriğinde bulunan meliatoksin ve azadirachtin maddeleri, yutulması durumunda mide bulantısı, kusma, ishal, baş dönmesi ve kas kasılmaları gibi belirtilere neden olabilir. Ciddi vakalarda solunum yetmezliği görülebilir.

Evcil Hayvanlar İçin Sessiz Tehlike

Tespih Ağacı yalnızca insanlar için değil, sokak hayvanları ve evcil dostlarımız için de tehlike arz ediyor. Bahçede oynayan köpeklerin bu meyveleri çiğnemesi, fark edilmediğinde ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Bu nedenle evinde hayvan besleyenlerin bu ağacı dikmekten kaçınmaları öneriliyor.

Balıkesir’de Nerelerde Görülüyor?

Şehir genelinde özellikle Altıeylül ve Karesi ilçelerinde yeni yapılan konut alanlarında, parkların ve orta refüjlerin süslenmesinde kullanılıyor. Sahil bölgelerinde, Edremit, Burhaniye ve Bandırma gibi ilçelerde de estetik görüntüsü nedeniyle tercih ediliyor. Ancak bu bölgelerde yaşayan vatandaşların ağacı yakından tanımadan dikmemesi gerekiyor.

Hangi Alanlarda Dikilmemeli?

Uzmanlar, bu türün okul bahçeleri, çocuk oyun alanları, kreş çevreleri ve hayvan barınaklarının yakınında kesinlikle kullanılmaması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca meyvelerin dökülme döneminde düzenli temizlik yapılmazsa çevreye yayılan zehirli tohumlar tehlike saçabilir.

Peyzajda Alternatif Bitkiler Tercih Edilmeli

Tespih Ağacı yerine benzer görsel estetiğe sahip ancak toksik etkisi olmayan türler tercih edilerek hem estetik hem de güvenlik sağlanabilir. Belediyelerin ve site yönetimlerinin bu konuda daha bilinçli hareket etmesi gerektiği vurgulanıyor.

Her Güzel Görüntü Masum Değildir

Tespih Ağacı güzelliğiyle büyülese de barındırdığı toksik içerik, onun şehir yaşamında dikkatli kullanılmasını zorunlu kılıyor. Gölge ağacı olarak tercih edilmesi gerektiğinde, mutlaka kontrol altında tutulmalı ve halk bu ağaç hakkında bilgilendirilmeli. Aksi halde güzelliği hayata mal olabilir.

Şefiye YILDIRIM