2023 yılına ait Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, Balıkesir’in ilçelerinin ekonomik, eğitim ve sağlık göstergelerine göre sınıflandırıldığı sosyoekonomik gelişmişlik raporunu ortaya koydu. İl genelinde ortalama gelişmişlik skoru 122 olurken, ilçeler arasında dikkat çeken uçurumlar oluştu.
Zirvedeki İlçeler: Sanayi ve Hizmet Sektörü Etkili
Balıkesir’in en gelişmiş ilçesi 138 puanla Altıeylül oldu. TÜİK’in sosyoekonomik gelişmişlik endeksinde “en üst seviye” kategorisinde yer alan Altıeylül, sanayi ve hizmet sektöründeki çeşitliliğiyle ön plana çıkıyor. Onu 136 puanla Karesi ve 132 puanla Bandırma takip ediyor. Özellikle Bandırma’nın liman ekonomisi, ticaret yoğunluğu ve sanayi faaliyetleri gelişmişlik seviyesini yukarı çekiyor.
Alt Sıralarda Kırsal ve Tarım Ağırlığı Dikkat Çekiyor
Listenin en alt sıralarında ise kırsal yapısı ve tarım ekonomisine dayalı geçim kaynaklarıyla öne çıkan ilçeler yer alıyor. 94 puanla Balya, en düşük gelişmişlik skoruna sahip ilçe olarak dikkat çekiyor. Onu sırasıyla Sındırgı (96), Kepsut (98), Dursunbey (99), İvrindi (100) ve Havran (101) takip ediyor. Bu ilçelerde sanayi ve hizmet sektörünün sınırlı oluşu ile birlikte eğitim ve sağlık altyapısının da gelişmiş ilçelere kıyasla geride kaldığı gözlemleniyor.
Sosyoekonomik Sıralamada Orta Seviye İlçeler
“Üst orta” ve “alt orta” seviyede değerlendirilen ilçeler arasında Burhaniye (123), Ayvalık (122), Edremit (120) gibi turizm odaklı yerleşim birimleri yer alıyor. Yazlık nüfus artışı, hizmet sektörü ve ulaşım altyapısı bu ilçelerin skorlarına katkı sunuyor.
Orta seviyede yer alan diğer ilçeler ise Gömeç (118), Gönen (116), Susurluk (115), Erdek (111), Bigadiç (110), Marmara (110), Savaştepe (108) ve Manyas (104) olarak sıralanıyor.
İl Geneli Türkiye Ortalamasına Yakın
Balıkesir genelinin ortalama sosyoekonomik gelişmişlik skoru 122 olarak açıklandı. Bu değer Türkiye ortalamasına oldukça yakın bir noktada yer alıyor. İl genelinde gelişmişlik dengesi kuzey ve kıyı ilçelerde yüksekken, güney ve iç kesimlerde düşüş gösteriyor.
Balıkesir İlçelerinin SES Skorlarına Göre Dağılımı
| İlçe | SES Skoru | Gelişmişlik Seviyesi |
| Altıeylül | 138 | En üst seviye |
| Karesi | 136 | Üst seviye |
| Bandırma | 132 | Üst seviye |
| Burhaniye | 123 | Üst altı seviye |
| Ayvalık | 122 | Üst altı seviye |
| Edremit | 120 | Üst altı seviye |
| Gömeç | 118 | Üst orta seviye |
| Gönen | 116 | Üst orta seviye |
| Susurluk | 115 | Üst orta seviye |
| Erdek | 111 | Alt orta seviye |
| Bigadiç | 110 | Alt orta seviye |
| Marmara | 110 | Alt orta seviye |
| Savaştepe | 108 | Alt orta seviye |
| Manyas | 104 | Alt seviye |
| Havran | 101 | Alt seviye |
| İvrindi | 100 | Alt seviye |
| Dursunbey | 99 | Alt seviye |
| Kepsut | 98 | Alt seviye |
| Sındırgı | 96 | Alt seviye |
| Balya | 94 | Alt seviye |
Uzmanlara göre sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri, yerel yönetimlerin yatırımları ve merkezi hükümetin bölgesel kalkınma politikalarıyla doğrudan ilişkili. Eğitim, sağlık, ulaşım ve iş gücü gibi alanlarda atılacak adımlar, düşük skor alan ilçelerin sıralamasını yukarı çekebilir.
Havva ERTÜRK