Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen Trump, “Rusya Ukrayna’ya saldırılarına devam ederken, Türkiye’nin Rus petrol ithalatına son vermesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. Trump’ın bu talebi, S-400 hava savunma sisteminin alımı sonrası devreye giren yaptırımlarla doğrudan ilişkilendirildi.

Türkiye’nin Önündeki Yaptırım Duvarı

Türkiye, S-400 alımı nedeniyle hem Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA) hem de Amerika’nın Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşı Koyma Yasası (CAATSA) kapsamında yaptırımlarla karşı karşıya bulunuyor. Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) CAATSA listesinde yer alırken; ihracat lisanslarının iptali, varlıkların dondurulması ve vize kısıtlamaları uygulanıyor. Bu durum, Türkiye ile ABD arasındaki daha geniş savunma iş birliklerini de kilitliyor.

KAAN ve F-16 Motorlarında Engel

Geçtiğimiz günlerde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, KAAN savaş uçağı programı için talep edilen F-16 motorlarının ABD Kongresi tarafından bloke edildiğini duyurmuştu. Görüşmelere yakın kaynaklar, “CAATSA, askeri anlaşmalarda caydırıcı bir etki yaratıyor” yorumunu yapıyor.

F-35 Programına Dönüş İçin Yol Kapalı

Aynı yaptırımlar Türkiye’nin F-35 projesine yeniden katılmasını da engelliyor. Başkanlık muafiyetinin bulunmaması nedeniyle bu engelin aşılması için Kongre’nin yasa değişikliği yapması gerekiyor. Eski ABD’li yetkililer, Türkiye’nin Rusya’dan petrol ithalatını bırakması halinde, Trump’ın CAATSA yaptırımlarını kaldırma sürecini hızlandırabileceğini öne sürüyor.

NATO Çağrısı ve Enerji Gerçeği

Trump, geçtiğimiz ay BM Genel Kurulu’nda NATO üyelerine Rus enerji alımlarını durdurma çağrısı yapmıştı. Ancak ittifakta Türkiye dışında Slovakya ve Macaristan da yüksek miktarda Rus enerji ithal ediyor. İki ülke “boru hatlarına bağımlıyız, Rusya’dan tamamen vazgeçmemiz gerçekçi değil” diyerek tepki göstermişti.

Türkiye’nin Rusya Bağımlılığı

ABD’li yetkililer, Türkiye’nin Rus petrolü alımlarını kesmeden yaptırımların kaldırılmasının söz konusu olmayacağını belirtiyor. 2024 verilerine göre Türkiye, ham petrol ihtiyacının yüzde 65’ini, doğal gazının ise yüzde 42’sini Rusya’dan karşılıyor. Washington, doğalgaz yerine petrol ithalatının sonlandırılmasını “Ankara için daha uygulanabilir bir şart” olarak görüyor.