Erdek’in kurulu olduğu, bir kıstakla ana karaya bağlanan ve eski dönemlerde bir ada olan Marmara Denizi içindeki yarımada olan Kapıdağ mor soğanları ile ünlüdür. Kabuğu koyu mor renkte olan soğanın içi kıpkırmızı bir renge sahiptir. Diğer soğanlara göre daha sulu bir yapıya sahip olan mor soğanlar genellikel balık yanında tüketilir. Balıkesir’e özgü olan coğrafi işaret tescili alan Kapıdağ mor soğanı Türkiye’nin dört bir yanına Balıkesir’den gönderilmektedir. Kapıdağ Yarımadasında üretilen soğanların koyu mor rengine ve diğer özelliklerini kazanmasında; alanın toprak, iklim ve coğrafi özelliklerinden kaynaklanır. Kapıdağ Yarımadasında üretilen soğanların hepsi mor renklidir. Renginin diğer soğan çeşitlerine kıyasla çok daha koyu olması nedeniyle Kapıdağ Mor Soğan olarak uzun yıllardır biiniyor.

EŞSİZ BİR TADA SAHİP

Kapıdağ Mor Soğanının benzer ürünlerden fiziksel farklılığını kabuk ve et rengi yönünden ayrılır. Özellikle soğan kabuğu, beyaz kağıt ve elde kırmızı renk bırakır. Kapıdağ Mor Soğan yarımada içerisinde bulunan vadi tabanlarında alüviyonlu topraklarda yetişir. Coğrafi alanın genel toprak yapısı kumlu-tınlıdır. Ekim dikim yapılan bölge genellikle yarımadanın kuzeyinde Marmara Denizi’ne bakan kısımlarda olup izole bölge içinde kalır. Coğrafi alanında başka soğan tohum çeşidi yetiştirilmediğinden dolayı yabancı tozlaşma olur. Coğrafi alan içinde kullanılan tohum bir asır gibi bir süre içerisinde genetik safiyeti bozulmadan kullanılabilir. Ürünün tohumları Kapıdağ Yarımadasınca çoğalmakta ve tanımlanan coğrafi sınır içinde zirai faaliyeti yapılmaktadır. Ancak bu şekilde tat, aroma ve diğer özelliklerinin kazanması mümkün görülür.

MOR SOĞANIN FAYDALARI

İçerisinde bulundurduğu sulfosid çok güçlü bir antibiyotik görevi görür. Mor soğan kalbe iyi gelen mucize bitkidir. Kolesterolü dengeleyerek, kalp çarpıntısını önler. Harika kan yapıcıdır mor soğan. İçindeki esterler sayesinde kanın pıhtılaşmasını önleyerek, dolaşım bozukluğuna iyi gelmektedir. Tansiyonu dengeleyen yapısı olmakla birlikte, yüksek tansiyonu olan kişilere mor soğan önerilir. Tansiyon hastalarının yanında diyabet hastalarına karşı bol bol tüketilmesi ile şekeri de düşürücü etki yapar. Karın ağrısı, mide sancılarına faydası çoktur. Mor soğanın suyu sıkılarak etkili bir ilaç görevi de görür. Yanık yaralarına ve kesiklerin üstüne mor soğan suyu sürülürse tendürdiyot görevi görerek mikrop kapması önlenir. Burun kanamalarında soğan ikiye ayrılarak burna tutulursa kanamayı kesmesine yardımcı olur. Böbrek taşına da yardımcı olur. Safra kesesine giden salgıyı artırarak bunu engeller. El ve ayak tırnaklarını mor soğan ve suyu ile sık sık ovalayarak çabuk kırılmaları önlenir.

ÖZENLE DİKİM YAPILIR

Kapıdağ Mor Soğanı 5-8 katmanlı, kabuk rengi koyu kırmızı mor renkte, soğan eti rengi kırmızı, tatlı ve sulu bir yapıya sahiptir. Tohum ekimi Ekim ayında tohum yastıklarına yapılır. Mart-Nisan aylarında tohum yastıklarındaki fideler esas dikim yeri olan tavalara 5-10 cm sıra üzeri, 10-15 arası dikimi yapılır. Ürünün zirai üretiminde uzun yılların bilgi ve deneyimi ile coğrafi alandaki çiftçiler tarafından kültürel işlemler (çapalama, sulama, yabani otlardan arındırma vb.) yapılır. Kapıdağ Mor Soğanı ürünün en uygun hasat (söküm) zamanı Haziran ayı sonu Temmuz ayı başı olarak bilinir. Sökümü yapılan soğanlar tarlada namlı olacak şekilde 7-10 gün süre ile kurumaya bırakılır. Bu süreçten sonra soğanların bir kısmı üçlü saç örgüsü olarak örülüp askıya asılır. Soğanların dayanma süresi 4-5 aydır. Bu süreç içerisinde soğan rutubetsiz ve serin yerde muhafaza edilmelidir. Burcu DEMİR