Osmanlı İmparatorluğu’nun denizcilik mirasını gözler önüne seren Piri Reis Haritası, yalnızca bir harita değil, bir dönemin bilgi birikimini temsil eden eşsiz bir eser. 1513 yılında çizilen bu harita, Batı Avrupa, Afrika’nın batı kıyıları ve Güney Amerika’nın doğu kıyılarını detaylı bir şekilde gösteriyor. Piri Reis, bu haritayı oluştururken yaklaşık 20 farklı kaynaktan faydalandı. Bunların arasında Kristof Kolomb’un haritası da bulunuyor.
1929’da Keşfedildi
Piri Reis Haritası’nın ortaya çıkışı, adeta tesadüflerin bir araya gelmesinin ürünü. 9 Kasım 1929’da Topkapı Sarayı’nda yapılan envanter çalışmaları sırasında Alman bilim insanı Adolf Deismann, haritayı keşfetti. O dönemde Milli Müzeler Müdürü olan Halil Ethem Eldem tarafından incelenmek üzere Almanya’ya gönderilen harita, kısa sürede bilim dünyasında yankı uyandırdı.
Atatürk’ün İlgiyle İncelediği Eser
Haritanın önemi Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün dikkatini çekti. Atatürk, haritanın Ankara’ya getirilmesini sağlayarak bizzat inceledi ve çoğaltılması için talimat verdi. Böylece bu eşsiz eser, Türkiye’nin kültürel mirasının bir parçası olarak koruma altına alındı.
Haritanın Coğrafi Detayları
Piri Reis Haritası, dönemin coğrafi bilgi birikimini yansıtan önemli detaylara sahip. Batı Avrupa, İber Yarımadası ve Fransa kıyıları oldukça net bir şekilde tasvir edilmiş. Afrika kıtasında ise Senegal, Gambia ve Gine nehirleri haritada yer alıyor. Ancak, Kuzey Amerika’nın ayrıntıları gerçeği tam olarak yansıtmıyor. Bununla birlikte, Atlas Okyanusu’ndaki adaların konumları doğru bir şekilde çizilmiş.
Osmanlı’nın Coğrafyaya Katkısı
Piri Reis’in haritası, Osmanlı İmparatorluğu’nun denizcilik alanındaki gücünü ve coğrafi bilgi birikimini ortaya koyuyor. Harita, Osmanlı coğrafyasının keşif ve bilgi aktarımı açısından dönemin Avrupa ülkeleriyle yarışır seviyede olduğunu gözler önüne seriyor.
Bir tarih tutkunu olan vatandaşımız, Piri Reis Haritası hakkında şunları söylüyor:
“Bu harita Osmanlı’nın bilgiye verdiği önemi kanıtlıyor. Piri Reis’in dünya coğrafyasını bu kadar ayrıntılı bir şekilde çalışmış olması beni çok etkiledi. Her detayında büyük bir çaba ve bilgi birikimi var.”
Bugün Harita Nerede?
Bugün Piri Reis Haritası, Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergileniyor ve her yıl binlerce ziyaretçinin ilgisini çekiyor. Hem denizcilik tarihine hem de Osmanlı kültürel mirasına ışık tutan bu eser, tarihin derinliklerinden günümüze ulaşan bir köprü niteliğinde.
Şefiye YILDIRIM