Bu gelenekte kaliteye verilen önem ve müşteri memnuniyeti her şeyin önünde gelirken, bu prensiplere uymayan esnafın da toplum önünde cezalandırılması söz konusuydu..
Ahilik teşkilatında, üretilen malların kalitesiz veya hatalı olması durumunda esnaf, Ahi Baba tarafından denetlenir ve gerektiğinde cezalandırılırdı. Kalitesiz ürün satan esnafın ayakkabısı, dükkânın damına atılarak halk arasında duyurulurdu. Bu işaret, o esnafın müşteri güvenini kaybettiğini ve alışveriş yapılmaması gerektiğini gösterirdi. İşte, “pabucu dama atılmak” deyimi de buradan gelmektedir; itibarı zedelenen veya güveni sarsılan kişiler için kullanılan bir tabir haline dönüşmüştür.
Ahilik geleneği, günümüzdeki ticari ahlak ve dürüstlük ilkelerinin temellerini atarken, aynı zamanda kalite standartlarını korumak amacıyla da önemli bir denetim mekanizması oluşturmuştur.
Ömer Faruk ALA