Zarif görüntüsüyle bahçeleri süsleyen Cezayir menekşesi, içerdiği zehirli bileşenlerle insan ve hayvan sağlığını tehdit ediyor. Pek çok kişi tarafından süs bitkisi olarak tercih edilen bu bitkinin bilinmeyen yüzü, dikkatli olunması gerektiğini ortaya koyuyor.

Görüntüsüne Aldanmayın

Cezayir menekşesi (Vinca major / Vinca minor), morumsu-mavi çiçekleri ve dört mevsim yeşil kalan yapraklarıyla peyzaj düzenlemelerinde sıkça tercih ediliyor. Gölgede bile kolaylıkla gelişen yapısı nedeniyle bahçelerde, parklarda ve yol kenarlarında yer örtücü olarak kullanılıyor. Ancak bu bitkinin estetik görüntüsünün arkasında ciddi bir toksik risk bulunuyor.

Zehirli Bileşikler Tehlike Yaratıyor

Bitkinin yaprak ve gövdesinde bulunan “vinka alkaloitleri”, yüksek dozda alındığında zehirlenmeye yol açabiliyor. Tıp dünyasında kanser tedavisinde kullanılan vinblastin ve vinkristin gibi bileşikler, kontrollü şekilde izole edilmediğinde sağlık açısından büyük tehdit oluşturabiliyor.

Zehirlenme Belirtileri Neler?

Bitkinin kazara yutulması halinde insanlarda şu belirtiler görülebiliyor:

Mide bulantısı ve kusma
Baş dönmesi
Karın ağrısı ve ishal
Kalp ritim bozuklukları
Kaslarda güçsüzlük, uyuşukluk
Ciddi durumlarda solunum yavaşlaması ve bilinç kaybı

Evcil hayvanlarda ise aşırı salya, kusma, denge kaybı ve halsizlik gibi belirtilerle ortaya çıkan zehirlenmeler görülebiliyor.

Ne Yapılmalı?

Bitkinin yenmesi veya çiğnenmesi durumunda derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Kusmaya zorlamak doğru bir müdahale değildir. Türkiye genelinde hizmet veren Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM) ile iletişime geçilmesi de önem taşır.

Kontrollü Kullanılmadığında Hayati Tehlike Taşıyor

Her ne kadar ilaç sektöründe kanser tedavisinde faydalanılsa da bu bitkinin doğrudan tüketilmesi veya bitkisel tedavi amacıyla kullanılması sakıncalıdır. Halk arasında doğal tedaviye yönelim artarken, bitkinin tıbbi potansiyeliyle halk sağlığına yönelik riski birbirinden ayrıştırılmalıdır.

Balıkesir’de Nerelerde Yetişiyor?

Balıkesir’in nemli ve ılıman iklimi, Cezayir menekşesinin gelişimi için son derece elverişli. Bu nedenle şehir genelinde, özellikle de sahil şeridinde bu bitkiye sıkça rastlanıyor.
Altınoluk (Edremit) başta olmak üzere Edremit Körfezi’ndeki birçok park ve bahçede bu bitki peyzaj düzenlemelerinde kullanılıyor.
Balıkesir merkezde ve ilçelerde de Cezayir menekşesi, yer örtücü olarak tercih edilen yaygın türlerden biri. Ancak zehirli olması nedeniyle bu bitkinin yoğun bulunduğu alanlarda dikkatli olunması gerekiyor.

Çocuklar ve Hayvanlar İçin Tehlikeli

Cezayir menekşesi, çocukların ve evcil hayvanların erişebileceği alanlarda kesinlikle bulundurulmamalı. Görünüşüyle dikkat çeken bu bitkinin oyun sırasında ağıza götürülmesi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Özellikle okul bahçeleri ve çocuk parkları gibi alanlarda bu bitkiye karşı ekstra önlem alınmalı.

Cezayir menekşesi doğanın sunduğu güzelliklerden biri gibi görünse de içerdiği toksik bileşenlerle sessiz bir tehlike yaratıyor. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde süs bitkisi olarak yetiştirilen bu tür, hem insanlar hem de hayvanlar için risk oluşturmaya devam edecek.