Yunanistan, 27 Nisan’da Avrupa Komisyonu’na sunmak üzere hazırladığı ve Ege ile Doğu Akdeniz’i kapsayan “maksimum deniz yetki haritasını” tamamladı. Harita, karasularını 12 mile çıkaran sınırları ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) iddialarını içeriyor. Yunan Dışişleri Bakanı Giorgos Gerapetritis, haritanın teknik bir yükümlülük olduğunu savunsa da, belge Avrupa Komisyonu’nun resmi internet sitesinde yayınlandığında diplomatik bir referans haline gelecek.
Ege’de Fiili Yayılma
Lozan Anlaşması’na aykırı olarak Ege’deki adaların silahlandırılması, deniz tatbikatları, Türkiye’nin kıta sahanlığında petrol arama girişimleri ve askeri tehditler derken, Yunanistan son hamlesiyle fiili yayılmasını haritaya taşıyor. Yeni belgede 6 Ağustos 2020’de Mısır’la, 9 Haziran 2020’de İtalya ile imzalanan MEB anlaşmaları ve 1977 tarihli Yunanistan-İtalya kıta sahanlığı mutabakatı da yer alacak.
Eğer 12 mil sınırı fiili hale gelirse, Ege Denizi’nin %71’i Yunan karasuları olurken, Türkiye’ye sadece %9’luk bir deniz alanı kalacak. Bu da, Bozcaada ve Gökçeada dahil olmak üzere Türk gemilerinin uluslararası sulara çıkışının Yunan iznine bağlı hale gelmesi anlamına geliyor.
Türkiye Savaş Sebebi Saymıştı
1995 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi, Yunanistan’ın Ege’de kara sularını 12 mile çıkarmasını “casus belli” yani savaş sebebi olarak ilan etmişti. 1996 yılında Kardak krizinde iki ülke savaşın eşiğine gelmiş, Türk komandolar adaya çıkarak fiili karşılık vermişti. O dönemde geri adım atan Yunanistan, 2004’te resmi denizcilik haritalarına 12 mil sınırını eklemeye çalışsa da Türk donanmasının sert uyarısıyla geri çekilmişti.
Bugün ise benzer bir harita yeniden hazırlanıyor; üstelik bu kez AB’ye sunulmak üzere.
Doğu Akdeniz’de de Yayılmacı Adımlar
Yunanistan’ın Ege’deki 12 mil hamlesine paralel olarak Doğu Akdeniz’de de etkinliğini artırma çabası dikkat çekiyor. Güney Kıbrıs, Türkiye’nin kıta sahanlığına denk gelen 5. parselde petrol ve doğalgaz aramalarını sürdürüyor. Haritada ise, Yunanistan kıyılarına bitişik bölgelerde, karşılıklı kıyısı olan ülkelerle henüz bir sınırlandırma anlaşması imzalanmasa dahi “orta hat” üzerinden kıta sahanlığı sınırları belirlenmiş durumda.
Görünürde Çevre, Gerçekte Enerji Planı
Yunan yetkililer haritayı çevresel sürdürülebilirlik ve denizlerin planlı kullanımı için teknik bir doküman olarak tanımlasa da, belgede asıl amaç açıkça görülüyor: Doğalgaz ve açık deniz rüzgâr parkları. Kararnameyle birlikte enerji kaynaklarının işletilmesi için kapsamlı bir plan oluşturulmuş durumda.
Dışişleri Bakanlığı’ndan Yumuşak Yanıt
Tüm bu gelişmeler karşısında Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın adımının “hiçbir hukuki sonuç doğurmayacağını” belirten bir açıklama yaptı. Açıklamada, “Türkiye sorunların uluslararası hukuk, hakkaniyet ve iyi komşuluk temelinde çözümünden yana tutumunu sürdürmektedir” ifadelerine yer verildi.
Ancak kamuoyunda bu yumuşak açıklamanın yeterli olmadığı görüşü hâkim. Çünkü harita AB tarafından yayımlandığında, diplomatik referans olarak masaya girecek ve Yunanistan’ın pozisyonunu güçlendirecek.
Yunanistan’ın Son Dönem Hamleleri
- Iniochos 2025 Tatbikatı’na 12 ülke davet edildi, Türkiye dışlandı.
- Yunan Genelkurmay Başkanı, Aydın ve Muğla açıklarında adaları denetledi.
- İsrail ve Fransa’dan savunma füzeleri satın alındı.
- Türkiye’yi hedef alan açıklamalar yapıldı.
- Güney Kıbrıs, Türkiye kıta sahanlığında petrol arıyor.
HABER MERKEZİ