Almanya’nın Baden-Württemberg eyaletinde bulunan Leinfelden-Echterdingen kentinde, Türkiye merkezli Süleymancılar Cemaati’ne ait olduğu belirtilen cami inşaatı hakkında yıllardır süren tartışmalar, belediye meclisinin aldığı yıkım kararıyla son buldu. Şehir yönetimi, planlama sürecinde yaşanan hukuki ve teknik anlaşmazlıklar nedeniyle caminin yıl sonuna kadar yıkılmasına hükmetti.
2014’te irtifak hakkıyla başladı, anlaşmazlıklarla ilerledi
Söz konusu cami projesi, 2014 yılında Leinfelden-Echterdingen Belediyesi’ne ait bir arazinin, Süleymancıların Almanya’daki temsilcisi olarak bilinen Kültür, Eğitim ve Uyum Derneği’ne (VKBI) irtifak hakkı verilmesiyle başlamıştı. Ancak dört yıl içerisinde tamamlanması gereken yapının süresi içinde bitirilememesi ve projenin kapsamına belediyenin onay vermediği bir öğrenci yurdunun da dahil edilmek istenmesi, taraflar arasında ciddi sorunlara yol açtı.
Belediye meclisi oy çokluğuyla yıkım kararı aldı
Belediye sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Leinfelden-Echterdingen Belediye Meclisi’nin yıkım kararını oy çokluğuyla aldığı belirtildi. Karara göre, cami binası VKBI Derneği tarafından yıkılacak ve tüm masraflar yine dernek tarafından karşılanacak. Kararın ardından açıklama yapan Dernek Başkanı Muhammet Güçlü, gelişmeyi kendi içlerinde istişare edeceklerini ifade etti.
Mahkeme süreci BGH’ye kadar taşındı
Belediye ile VKBI arasındaki görüşmelerin uzlaşıyla sonuçlanmaması üzerine konu yargıya taşındı. İlk olarak Stuttgart Eyalet Yüksek Mahkemesi, ardından da Federal Yargıtay (BGH), belediyeyi haklı bularak irtifak hakkının sona erdiğine ve caminin bulunduğu arazinin tekrar belediyeye devredilmesi gerektiğine karar verdi. Bu karar, yıkım sürecinin de önünü açtı.
Süre uzatımı verilmedi, yapı neredeyse tamamlanmıştı
Stuttgarter ve Schwäbische gazetelerinde yer alan haberlere göre, cami inşaatı neredeyse tamamlanmış olmasına rağmen belediye, planlama sürecine aykırı şekilde genişletilen projeyi ve süresi dolmuş olan irtifak hakkını gerekçe göstererek yapının hukuki dayanağını ortadan kaldırdı. Süre uzatımı için yapılan başvurular da kabul görmedi.
Almanya’da ibadethane inşasında yerel yönetimler belirleyici
Almanya’nın birçok bölgesinde dini cemaatlerin ibadethane kurma süreçleri kent planlaması çerçevesinde belediyelerin onayıyla yürütülüyor. Arsa genellikle belediyeye ait olurken, cemaatlere bu alanlarda inşa izni “irtifak hakkı” yoluyla veriliyor. Ancak belirlenen koşullara uyulmaması durumunda belediyeler bu hakları geri alma yetkisine sahip.
İrtifak hakkı nedir?
İrtifak hakkı, bir arazi sahibi ile kullanıcı arasında yapılan özel bir kira sözleşmesini tanımlar. Bu hak kapsamında, arsa sahibi (belediye), kendi mülkiyetindeki araziyi bir projeyi hayata geçirmek isteyen kuruma belirli koşullarla devreder. İrtifak hakkı sahibi (bu durumda VKBI Derneği), belirlenen kira bedelini ödeyerek bu arazi üzerine yapı inşa etme hakkına sahip olur. Ancak sözleşmede belirlenen sürede projenin tamamlanamaması, hakkın geri alınmasıyla sonuçlanabilir.
Yıl sonuna kadar yıkım bekleniyor
Alınan karara göre, VKBI Derneği yıl sonuna kadar yıkımı gerçekleştirmek zorunda. Gelişmenin, Almanya’da yaşayan Türk toplumu içinde nasıl karşılanacağı merak konusu. Süreç aynı zamanda, Avrupa’daki cami projelerinde belediyelerle yapılan iş birliğinin hukuki boyutunun da ne denli önemli olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
HABER MERKEZİ