Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) 2020-2024 dönemi küresel silah ticareti raporu, dünya genelinde savunma sanayiindeki büyük değişimleri gözler önüne serdi. Rusya-Ukrayna savaşının tetiklediği küresel gerilim, Avrupa ülkelerinin silah ithalatını rekor seviyelere çıkarırken, Türkiye ise savunma sanayiindeki büyümesiyle dikkat çekti. Rapora göre, Türkiye %103’lük ihracat artışı ile dünyanın en büyük 11. silah ihracatçısı konumuna yükseldi.
Savunma Sanayii İhracatında Rekor Büyüme
Türkiye’nin savunma sanayii ihracatındaki en büyük müşterisi %18 ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) oldu. BAE’yi %10 ile Pakistan, %9.9 ile Katar takip etti. Türkiye, Afrika pazarında da etkinliğini artırarak 9 farklı ülkeye ihracat gerçekleştirdi.
SIPRI raporuna göre, Türkiye’nin son 5 yılda küresel silah ihracatındaki payı %1.7’ye ulaştı. Aynı dönemde Türkiye’nin savunma sanayii ithalatı ise %33 oranında azaldı. Savunma Sanayii Başkanlığı verilerine göre, 2024 yılında Türkiye’nin savunma ihracatı %29 artışla 7.154 milyar dolara yükselerek sektör hedefi olan 6.5 milyar doları geride bıraktı.
Türkiye, İHA Pazarında Küresel Lider Konumuna Yükseldi
Türk savunma sanayii, özellikle insansız hava aracı (İHA) teknolojisinde büyük bir çıkış yakalayarak dünya pazarının %65’ini elinde bulunduruyor. Baykar tarafından üretilen Akıncı SİHA’larının Ukrayna tarafından kullanılması, Türkiye’nin savunma teknolojilerindeki başarısını uluslararası arenada daha da pekiştirdi.
2024 yılı itibarıyla 169 Türk firması, 1 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştirerek küresel pazarda önemli bir aktör haline geldi. Aynı yıl en fazla savunma sanayii ihracatı yapılan ülke ABD olurken, Türkiye son 10 yılda 185 ülkeye, 230 çeşit savunma sanayii ürünü ihraç etti.
Avrupa’nın Silah İthalatı Rekor Kırdı
SIPRI raporuna göre, Avrupa ülkeleri 2020-2024 döneminde savaş uçakları, uçaksavar sistemleri, tanklar ve denizaltılar dahil olmak üzere savunma ithalatını %155 artırdı. Avrupa’nın ithalatının %64’ünü ABD karşılayarak bölgedeki en büyük silah tedarikçisi oldu.
Avrupa’daki en büyük silah ithalatçısı ise Ukrayna oldu. Küresel toplam silah ithalatının %8.8’ini gerçekleştiren Ukrayna, en büyük silah tedarikçileri arasında %45 ile ABD ve %12 ile Almanya’yı liste başına taşıdı. Avrupa’nın savunma harcamalarının artışı, Türk savunma sanayiinin Avrupa’ya yönelik ihracatında da önemli bir ivme kazandırdı.
Türkiye Savunma Sanayiinde Küresel Oyuncu Olmaya Devam Ediyor
Türkiye, yalnızca bölgesel değil küresel bir savunma sanayii gücü olma yolunda ilerliyor. Özellikle İHA ve mühimmat üretiminde dünya liderliğine oynayan Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu pazarlarında daha büyük bir aktör haline gelmeye devam ediyor. Savunma sanayiindeki atılımlar, Türkiye’nin bu alandaki bağımsızlığını güçlendirirken, uluslararası arenada daha fazla söz sahibi olmasını sağlıyor.
Şefiye YILDIRIM