GAO raporuna göre, F-35’in “Blok 4” olarak adlandırılan modernizasyon aşamasında planlanan birçok gelişmiş sistem iptal edildi veya ertelendi. Elektronik harp, iletişim, navigasyon ve silah sistemlerinde yapılması planlanan yeniliklerin bir kısmı artık uygulanmayacak. Bu karar, hem ABD ordusunu hem de F-35 satın alan 19 müttefik ülkeyi doğrudan etkiliyor.
1990’ların sonunda Lockheed Martin tarafından geliştirilmeye başlanan F-35 projesi bugüne kadar yaklaşık 2 trilyon dolar harcamaya neden oldu. Yetkililer, uçağın ilk tasarım hedeflerine zamanında ve bütçe içinde ulaşamayınca bu süreci “modernizasyon” olarak yeniden tanımladı. Ancak gelinen noktada, uçağın orijinal özelliklerinin bir kısmının hiçbir zaman hayata geçirilemeyeceği resmen doğrulandı.
Proje kapsamındaki ülkeler – başta Birleşik Krallık, Norveç ve İtalya – yüksek maliyetler karşılığında tam donanımlı uçaklar beklerken, teslim edilen modellerin eksik sistemlerle geldiği ortaya çıktı. Bu durumun, ABD’nin önümüzdeki dönemdeki silah ihracatı güvenilirliğini zedeleyebileceği yorumları yapılıyor.
F-35’in tüm özellikleriyle üretilemeyeceğinin kabul edilmesi, yalnızca teknik bir başarısızlık olarak değil, aynı zamanda uluslararası ilişkilerde prestij kaybı olarak da değerlendiriliyor. Uzmanlara göre bu gelişme, Türkiye gibi programdan çıkarılan ülkelerin eleştirilerini de haklı çıkarıyor.
ABD’nin tarihi F-35 projesi artık vaat edilen savaş kabiliyetlerini sunamayacak. 19 ülkenin katıldığı bu dev projede daraltılan modernizasyon planı, hem askerî hem diplomatik anlamda büyük yankı uyandırdı.
HABER MERKEZİ