ABD Başkanı Donald Trump’ın hazırladığı 21 maddelik Gazze planı, bölgede dengeleri değiştirecek nitelikte görüldü. Plana göre tüm İsrailli rehineler derhal serbest bırakılacak, Hamas’ın tüm saldırı silahları imha edilecek ve örgüt silahsızlandırılacak. Ayrıca barışçıl yaşama söz veren Hamas mensuplarına af ya da sınır dışı edilme seçeneği sunulacak.
ABD basınının ulaştığı belgelere göre rehinelerin tahliyesi 72 saatlik bir süreçte gerçekleşecek. Bu şartların hayata geçirilmesi halinde, İsrail’in Gazze’deki askeri üstünlük planları sekteye uğrayabilir.
İsrail’de Derin Endişe
İsrail basını, Tel Aviv yönetiminin plandan büyük rahatsızlık duyduğunu yazdı. Netanyahu hükümeti, Hamas’ın silahsızlandırılması ve rehinelerin tek seferde bırakılması gibi koşulların, İsrail’in stratejik çıkarlarıyla bağdaşmadığını savunuyor.
Savunma Bakanı Yisrael Katz, “Hamas tüm rehineleri serbest bırakıp silahsızlanmazsa, Gazze de Hamas da yok edilecek” diyerek İsrail’in askeri tutumunu sürdürmekte kararlı olduğunu belirtti.
Yardım Fonu Krizi
Planın en tartışmalı başlıklarından biri de Gazze yardım fonu oldu. ABD’nin finanse ettiği bu fon, uzun süredir İsrail kontrolündeki kuruluşlarca yönetiliyordu. Fonun Birleşmiş Milletler ve uluslararası insani yardım kuruluşlarına devredilmesi, İsrail’in Gazze üzerindeki insani yardım tekeline son verebilir.
İsrail hükümeti, fonun kesilmesiyle hem ekonomik hem de siyasi kontrolün elden gideceğinden kaygı duyuyor. Yedioth Ahronot gazetesi, fonun zaten bütçe kriziyle karşı karşıya olduğunu yazdı.
Netanyahu’ya Sağdan Baskı
Kritik Trump görüşmesi öncesi Netanyahu, aşırı sağcı koalisyon ortaklarından yoğun baskı görüyor. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, “Hamas tamamen yenilgiye uğratılmadan savaşı bitirme yetkiniz yok” diyerek Başbakan’a gözdağı verdi.
Dışişleri Bakanı Gideon Saar da, “Başbakan’ın Trump ile görüşmelerde İsrail çıkarlarını savunacağına güveniyorum” sözleriyle dolaylı uyarıda bulundu. Haaretz gazetesi ise aşırı sağcı partilerin, Netanyahu’nun Gazze işgal planından vazgeçmesi halinde koalisyondan çekilebileceğini yazdı.
ABD’de Atmosfer Gergin
C14’ün aktardığına göre İsrail heyeti, Trump-Netanyahu görüşmesi öncesi New York’ta yoğun hazırlık yapıyor. Görüşmenin savaşın sona erdirilmesine yönelik ilkeleri belirleyecek kritik bir dönemeç olacağı ifade ediliyor.
Öte yandan Netanyahu, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada büyük bir diplomatik şok yaşadı. Çok sayıda ülkenin temsilcisi protesto için salonu terk etti ve Netanyahu boş salon karşısında konuşmak zorunda kaldı.
Netanyahu’nun Önünde İki Yol
İsrail basınına göre Netanyahu’nun önünde iki seçenek var: Görev süresini bir yıl daha uzatarak 2026 bütçesini geçirmek ve yeni yasalar çıkarmak ya da erken seçim kararı almak. Hangi yolun izleneceği büyük ölçüde Trump ile yapılacak görüşmenin sonucuna bağlı olacak.
Haber Merkezi