Torba Yasa kapsamında yapılan düzenlemeler, köyde ikamet eden vatandaşlardan yapı denetimine kadar birçok alanı kapsıyor. İşte yasanın öne çıkan başlıkları:
- İmar Hakkı Aktarımı: Yeni düzenlemeyle, taşınmazların imar hakkı bir başka parselle değiştirilebilecek. Ancak alıcı parselin inşaat alanı, imar planında belirlenen oranların yüzde 30’unu geçemeyecek.
- Değer Artış Payı: Taşınmaz maliklerinin talebiyle yapılan imar planı değişikliklerinde, elde edilen değer artışına yönelik yüzde 90 oranında bir bedel alınacak.
- Katma Değer Vergisi Muafiyeti: Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında Kentsel Dönüşüm Başkanlığına yapılan arazi teslimleri, Katma Değer Vergisi’nden muaf tutuldu.
- Kaçak Yapılarla Mücadele: Belediye sınırları içindeki veya dışındaki izinsiz yapılar, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), belediyeler veya il özel idareleri tarafından yıkılabilecek.
- Yapı Denetim Para Cezaları: Yapı denetim kuruluşlarına uygulanacak idari para cezaları artırıldı ve bir ilde faaliyet gösterebilecek yapı denetim kuruluşu sayısına sınırlama getirildi.
- Köy Nüfusuna Yönelik Düzenlemeler: Köyde ikamet eden ancak evi bulunmayan vatandaşlar için taşınmazlar üzerinde bina yapma süresi 31 Aralık 2028’e kadar uzatıldı.
- Elektronik Haberleşme Altyapıları: Elektronik haberleşme altyapılarında yapı ruhsatı alınmasıyla ilgili düzenlemeler yapıldı.
- Ulusal Coğrafi Veri İzni: Coğrafi verilerin toplanması, üretilmesi ve paylaşılması, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın iznine tabi olacak.
- Düzenleme Ortaklık Payı: Düzenleme ortaklık payları, bölgenin ihtiyacı olan kamu hizmet alanları için ayrılacak.
En dikkat çeken düzenlemelerden biri olan “imar hakkı aktarımı”, taşınmazların bir başka parselle değişimini mümkün kılıyor. Anayasa Hukukçusu Tolga Şirin, bu düzenlemeyle vatandaşların tapulu taşınmazlarının şehirden uzak bir arsaya dönüştürülebileceği uyarısında bulundu. Şirin, T24’e verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı:
“Bir sabah tapulu evinizin, imar hakkı aktarımı ile şehrin ücra köşesindeki bir arsayla değiştirildiğine tanıklık edebilirsiniz. Bu düzenleme, taşınmazlara keyfi el atmalara fazlasıyla müsait.”
Bu düzenleme, taşınmaz sahiplerinin haklarının korunması ve keyfi uygulamaların önüne geçilmesi gerektiği tartışmalarını da beraberinde getirdi.
Yetkililer, bu düzenlemelerin temel amacının imar planlarını daha verimli hale getirmek ve kamu hizmet alanlarına yönelik ihtiyaçları karşılamak olduğunu belirtiyor. Ancak, bazı maddelerin uygulanabilirliği ve etkileri konusunda eleştiriler de bulunuyor. Özellikle değer artış payı oranlarının yüksek olması ve imar hakkı aktarımının taşınmaz sahipleri üzerinde oluşturabileceği etkiler, vatandaşların en çok endişe duyduğu konular arasında yer alıyor.
Havva ERTÜRK
Kaynak:Onedio