Türkiye’de sigaranın enflasyon sepetindeki ağırlığının oldukça yüksek olması nedeniyle bu vergi düzenlemesi, fiyat artışlarının kontrol altına alınması açısından kritik bir rol oynuyor. Enflasyon hesaplamalarında, sebzelerin toplam ağırlığı %2,9, meyvelerin %1,9 seviyesinde bulunurken, sigaranın payı %3,2 olarak öne çıkıyor. Yeni düzenleme ile sigara fiyatlarında yaşanabilecek sert artışların önüne geçilmesi planlanıyor.

2024 yılı boyunca atılan adımlarla birlikte, sigara fiyatlarının maliyet artışlarından doğrudan etkilenme katsayısı (mali çarpan) 7,5’ten 3,8’e kadar geriledi. Bu da sigara fiyatlarında oluşabilecek fiyat artışlarının artık enflasyona daha düşük bir oranda yansıyacağı anlamına geliyor.

Cumhurbaşkanı Kararı ile sigara üzerindeki vergi oranları şöyle değiştirildi:

Maktu vergi: 8,39 TL’den 10,50 TL’ye çıkarıldı
Nispi vergi oranı: %53,5’ten %50’ye indirildi

Bu düzenleme ile vergi sisteminde maktu verginin payı artırılırken, nispi verginin düşürülmesi sağlandı. Böylece, sigara fiyatlarındaki dalgalanmalar daha istikrarlı hale getirilmiş oldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre, 2024 yılında sigara ve tütün ürünlerinden elde edilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) 309 milyar TL’ye ulaştı. Bu, bir önceki seneye göre %75’lik bir artış anlamına geliyor.

2025 yılı için ise tütün mamullerinden beklenen ÖTV geliri 455 milyar TL olarak belirlendi. Vergi gelirlerinin artırılması, enflasyonla mücadelede kullanılabilecek kaynakları güçlendirecek.

Türkiye’de sigara vergilendirme sisteminde yapılan değişiklikler, Avrupa Birliği ülkelerindeki uygulamalara uyum sağlamak amacıyla gerçekleştirilen adımlar olarak değerlendiriliyor. Avrupa’da birçok ülke, nispi vergi oranlarını düşürerek maktu verginin payını artırdı.

Dünyadan bazı örnekler ise şöyle; İsveç nispi vergi oranını %39’dan %1’e düşürürken, Danimarka da %21,7 olan nispi vergiyi %1’e indirdi. Portekiz ise 2024 yılı itibarıyla nispi vergi oranını %12’den %1’e çekti. Belçika, 2024 yılında nispi vergi oranını %34’e düşürerek 2025 yılında bu oranı %31,5’e çekmeyi planlıyor. İspanya, 2025 yılı itibarıyla nispi vergi oranını %51’den %48,5’e indirirken, Almanya 2022’de nispi vergi oranını %21,7’den %19,8’e düşürdü.

Türkiye’nin de benzer bir model izleyerek sigara üzerindeki nispi vergi yükünü azaltması ve daha öngörülebilir bir vergi sistemine geçiş yapması bekleniyor.

HABER MERKEZİ