Anayasa Mahkemesi, İçişleri Bakanlığı tarafından “memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından sakınca bulunan” kişilere pasaport verilmemesine ilişkin Pasaport Kanunu’ndaki hükmü Anayasa’ya aykırı buldu ve iptal etti. Bu karar, yurt dışına çıkış özgürlüğünün idari kararlarla değil, yalnızca hakim kararıyla sınırlanabileceğine vurgu yaparak önemli bir dönüm noktası oluşturdu.
AYM’nin kararında, yurt dışına çıkma özgürlüğünün ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle ve hakim kararıyla sınırlandırılabileceği belirtildi. Pasaport iptaline dayanak oluşturan düzenlemenin, genel güvenlik gerekçesiyle idarenin yetkisine bırakılmasının Anayasa’nın 23. maddesine aykırı olduğu ifade edildi.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
“Kuralla, ülkeden ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu Bakanlıkça tespit edilen kişilere pasaport verilmemesi öngörülmektedir. Ancak Anayasa’nın 23. maddesi gereği, yurt dışına çıkış özgürlüğü yalnızca suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle ve hakim kararı güvencesiyle sınırlanabilir. Bu düzenleme, belirtilen sınırlama sebeplerine aykırı bir durum oluşturmaktadır.”
AYM’nin kararında, pasaport iptali gibi önemli bir konuda idarenin tek başına yetkilendirilmesinin, yurt dışına çıkış özgürlüğünü ihlal ettiği belirtildi. Kararda şu ifadeler dikkat çekti:
“Yurt dışına çıkma özgürlüğünün idarenin takdirine bırakılması, Anayasa’da öngörülen sınırlama sebeplerine ve hakim güvencesine aykırıdır. Bu nedenle düzenlemenin Anayasa’ya uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
Bu karar, yurt dışına çıkış özgürlüğü konusunda önemli bir emsal oluştururken, bundan sonraki süreçte pasaport iptali gibi durumların sadece yargı organlarının kararına bağlı olarak uygulanabileceği anlamına geliyor. İçişleri Bakanlığı’nın bu karar karşısında nasıl bir yol izleyeceği ise merak konusu.
Havva ERTÜRK
Kaynak:Onedio