19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da ortaya çıkan parnasizm akımı, edebiyatın ve sanatın yeni bir yolu olarak kabul edilir. Bu akım, romantizmin ve duygusallığın aksine, nesnel ve ayrıntılı bir dil kullanmayı savunur. Parnasistler, sanatın soğukkanlılığını ve estetik değerini vurgularlar. Bu yazıda, parnasizmin ne olduğunu, kurumun ilkelerini ve Türkiye’deki temsilcileri ile eserlerini inceleyeceğiz.
Parnasizmin Temel İlkeleri:
Estetik Değer: Parnasistler, sanatın öncelikle estetik bir değere sahip olması gerektiğine inanırlar. Sanat, güzellik ve estetik arayışıyla doldurulmalıdır.
Nesnellik: Parnasistler, sanatın nesnel ve tarafsız bir şekilde sunulması gerektiğini savunurlar. Duygusal aşırılık ve öznelcilikten kaçınırlar.
Dil ve Teknik Mükemmeliyet: Parnasistler, dili ustalıkla kullanmayı ve teknik mükemmeliyeti vurgularlar. Şiirlerinde ölçü, uyak ve ritim gibi dilin yapısına odaklanırlar.
Sembolizmden Önce Gelen Akım: Parnasizm, sembolizmden önce gelir ve sembolistlerin öncüleri olarak kabul edilirler. Semantik derinlik yerine nesnelliği vurgularlar.
Türkiye’deki Parnasist Temsilcileri ve Eserleri:
Cenap Şahabettin (1870-1934): Türk edebiyatının önemli parnasist şairlerinden biridir. “Rubab-ı Şikeste” ve “Safahat” adlı eserleri parnasist etkilere sahiptir.
Mehmet Rauf (1875-1931): Rauf, parnasizmin etkisi altında yazdığı romanlar ve öykülerle tanınır. “Eylül” ve “Nisan Yağmurları” gibi eserleri bu akımın özelliklerini taşır.
Yahya Kemal Beyatlı (1884-1958): Parnasizm akımının Türkiye’deki önde gelen temsilcilerinden biridir. “Sis” ve “Akşam Sefası” gibi eserleri, akımın nesnel ve detaycı dilini yansıtır.
Parnasizm, Türk edebiyatında da etkili bir akım olmuş ve bu dönemin temsilcileri, nesnellik, estetik değer ve dilin mükemmeliyeti gibi prensiplere vurgu yapmışlardır. Bu akım, Türk edebiyatının evriminde önemli bir aşamayı temsil eder ve Türk şairlerin eserlerindeki dilsel ve estetik hassasiyetin bir yansımasıdır. Parnasizmin soğuk ve nesnel dil arayışı, edebiyatın farklı bir yönünü keşfetme çabası olarak değerlendirilebilir.