Bir İktidar Oyunları Ustası: Kösem Sultan’ın Yükselişi
Kösem Sultan, özellikle IV. Murad ve Sultan İbrahim dönemlerinde etkili bir rol oynadı. Eşini kaybettikten sonra, oğullarının çocuk yaşta tahta çıkmasıyla “Valide Sultan” olarak sarayda mutlak bir güç elde etti. Saltanat naipliği yaparak devlet işlerinde doğrudan söz sahibi oldu ve Osmanlı Devleti’nin karar mekanizmalarına etki etti. Sarayda yeniçerilerle ittifaklar kurarak gücünü pekiştiren Kösem Sultan, başkentte isyanların patlak verdiği dönemlerde bile devleti yönlendirecek kadar nüfuz sahibi olduğunu kanıtladı.
Çalkantılar ve İhanetler Dolu Yıllar
- Murad döneminde oldukça başarılı bir naiplik dönemi geçiren Kösem Sultan, oğlu Sultan İbrahim’in akıl sağlığı sorunları nedeniyle tahtta tutunmakta zorlanması üzerine yine etkisini ortaya koydu. Sultan İbrahim’in tahttan indirilmesi ve torunu IV. Mehmed’in tahta çıkışı sırasında da gücünü koruyan Kösem, iktidarını kaybetmemek için her türlü riski göze aldı. Ancak bu süreçte, gelini Turhan Sultan ile arasındaki güç çekişmeleri, saray içinde büyük bir çatışmaya yol açtı.
Osmanlı Tarihinde Öldürülen İlk Valide Sultan
Kösem Sultan’ın iktidar tutkusu ve saraydaki nüfuzunu kaybetmemek için yaptığı siyasi hamleler, ona düşmanlar kazandırdı. Özellikle Turhan Sultan ile girdiği iktidar mücadelesi, Osmanlı tarihinde benzersiz bir olay olarak yer aldı. Sarayda bir denge kurmaya çalışan Kösem Sultan, aynı zamanda o dönemde Osmanlı’nın iç ve dış tehditlerle sarsıldığı bir dönemde, Yeniçeri Ocağı ile yakın ilişkilerini kullanarak sarayın güvenliğini sağlamak adına pek çok stratejik hamle yaptı. Fakat bu güç mücadelesi sonunda, 1651 yılında sarayda yaşanan bir suikast sonucu hayatını kaybetti. Kösem Sultan, Osmanlı tarihinin öldürülen ilk valide sultanı olarak tarihe geçti.
Tarih ve Edebiyatın İlham Kaynağı: Kösem Sultan’ın Mirası
Kösem Sultan’ın iktidar tutkusu ve Osmanlı tahtındaki derin etkisi, onu tarihin en merak uyandıran karakterlerinden biri haline getirdi. Güçlü, akıllı ve gerektiğinde acımasız olabilen bu valide sultan, Osmanlı tarihinde kadınların da devlet yönetiminde ne kadar etkili olabileceğini gösteren bir sembol oldu. Hayatı boyunca dönemin siyasi dengelerini şekillendiren Kösem Sultan, bugün pek çok edebi eser, dizi ve filmde canlandırılan bir figür olarak Osmanlı tarihine olan ilgiyi diri tutmaya devam ediyor. Kösem Sultan, Osmanlı’da kadınların gücünün zirveye çıktığı “Kadınlar Saltanatı” döneminin en parlak siması olarak anılmaya devam ediyor.
Osmanlı’nın iktidar oyunları içinde bir kadın olarak elde ettiği bu güç ve ihtiras dolu hayat hikayesi, tarihin karanlık sayfalarında büyük bir merak uyandırıyor. Kösem Sultan’ın mücadeleleri ve yaşadığı entrikalar, Osmanlı İmparatorluğu’nun en kritik dönemlerine damgasını vurdu. Ömer Faruk ALA