Zihinde istem-dışı olarak beliren ve kişide rahatsızlık ve sıkıntı uyandıran obsesyonlar ile bu obsesyonların ortaya çıkardığı kaygıyı azaltmak içinli istemli olarak belirli ritüeller şeklinde sergilenen zihinsel ya da davranışsal tepkiler olan kompulsiyonların eşlik ettiği kaygı bozukluğudur.

Obsesyonlar:

İstenmeden gelen, uygunsuz ve belirgin bir sıkıntıya neden olan, yineleyici ve sürekli düşünce, imge veya dürtülerdir.

Gerçek yaşam sorunlarıyla ilgili endişeler değildirler.

Yok sayma, bastırma veya etkisizleştirme çabaları eşlik eder.

Kişinin kendi zihninin ürünü olarak görülürler.

Kompulsiyonlar:

Kişinin bir obsesyona tepki olarak veya katı bir şekilde uyulması gereken kurallara göre kendisini yapmak zorunda hissettiği tekrarlayıcı davranışlar veya zihinsel edimlerdir.

İşlevi; sıkıntıyı, olumsuz olay ve durumları önlemek ya da etkisini azaltmaktır.

Ritüeller, etkisizleştirilmeye çalışılan şeylerle gerçekçi bir biçimde ilişkili değildir veya belirgin bir şekilde aşırı olarak algılanır.

OKB’ de Hatalı Değerlendirme ve İnançlar nelerdir?

• Abartılmış tehdit algısı

“Kötü şeyler benim başıma diğer insanlardan

daha fazla gelir”.

• Belirsizliğe toleransın düşük olması/tahammülsüzlük

“Eğer emin değilsem yanlış giden bir şeyler var demektir”.

• Abartılmış sorumluluk

“Olası bir olumsuz sonucu önlemede başarısız olmak, ahlâkı olarak aktif bir biçimde zarara neden olmak kadar yanlıştır”.

• Düşüncelere aşırı önem verme

“Ahlak dışı bir düşünceye sahip olmak, ahlâkı olarak, bunu yapmakla eşdeğerdir”.

• Zihinsel kontrol

“Kişi istenmeyen düşünceleri kontrol edebilir ve etmelidir”.

• Duygu odaklı değerlendirmedir.

“Eğer bu düşünce anlamsız olsaydı, bu kadar yoğun duygular hissetmezdim”.

OKB de sık karşılaşılan durumlar nelerdir?

Obsesyonlar zihne istem dışı giren normal düşüncelerin aşırılaşmış halidir.

OKB her zaman kendini ve başkalarını korumakla ilgilidir.

OKB genellikle ‘utanma’ duygusuyla ilişkilidir ama yine de bir korku ve sorumluluk duygusu kontrol etme, temizleme ve ritüel haline getirme takıntısını körükler.

Eğer kötü bir şey olursa bu benim hatamdır.

Algılanan tehdit gözde büyütülür ve baş etme yetisi küçümsenir