Hint keneviri, halk arasında genellikle uyuşturucu madde olan esrar ya da Haşhaş ile anılsa da, Prof. Dr. Serdar Akgün’e göre bu bitkinin farklı türleri ve etkileri bulunuyor. İki temel çeşidi olan Cannabis Sativa ve Cannabis Indica, farklı içeriklere ve kullanımlara sahiptir. Özellikle “Sativa” türü tıbbi alanlarda kullanılabilirken, “Indica” daha çok uyuşturucu madde olarak kötüye kullanılmaktadır.
Etken Maddeler: THC ve CBD
Kenevirin en dikkat çeken özelliklerinden biri içeriğindeki etken maddelerdir. Bunların başında THC (tetrahidrokanabinol) ve CBD (kanabidiol) gelir. THC, bilinen psikoaktif etkileriyle ön plana çıkarken, CBD ise ağrı kesici, kas gevşetici ve anksiyolitik özellikleri nedeniyle tıbbi alanda değerlendiriliyor.
Vücudumuzda “Kenevir Sistemi” mi Var?
Prof. Dr. Akgün’ün en dikkat çekici tespiti, vücudumuzda doğal olarak işleyen bir “kenevir sistemi” olduğu yönünde. Bilimsel adıyla endokanabinoid sistem, hem beyin hem de vücudun diğer organlarında reseptörler aracılığıyla çalışıyor. Bu reseptörler, dışarıdan alınan kenevir maddeleriyle etkileşime geçerek çeşitli fizyolojik süreçleri etkiliyor.
Beyinde Etki Alanı Çok Geniş
Endokanabinoid sistem özellikle beynin;
- Öğrenme,
- Hafıza,
- Uyku,
- Motor hareketler,
- Enerji metabolizması,
- Üreme sistemi,
- Yağ sentezi
gibi birçok fonksiyonunda doğrudan rol oynuyor. Hatta bazı araştırmalar, bu sistemin kanserli hücrelerin gelişimini bile etkileyebileceğini öne sürüyor.
Kalp Krizi Riski ve Zararlı Etkiler
Her ne kadar sistemin doğallığı dikkat çekici olsa da, Prof. Dr. Akgün uyarıyor: Esrar kullanımının kalp-damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri ciddi boyutlarda. THC kalp kasılmasını bozabilir, damar genişlemesine yol açarak ani tansiyon düşüşlerine ve dolayısıyla kalp krizine neden olabilir.
Tıbbi Kullanımı: Sativex İlaç Olarak Kullanılıyor
İşin ilginç yanı, bu maddeler tamamen zararlı değil. Dünyanın bazı ülkelerinde, özellikle kanser hastalarında iştah artırıcı, ağrı kesici ve kas gevşetici etkileri nedeniyle “Sativex” isimli tıbbi esrar ilacı kullanılıyor. Sativex; Avrupa’da birkaç ülkede ve Amerika’daki bazı eyaletlerde yasal tıbbi kullanım alanı bulmuş durumda.
Obezite Tedavisi Denemesi Başarısız Oldu
Bilim insanları, bu sistemin etkilerini tersine çevirerek obeziteyle mücadelede de kullanmak istemiş. Rimonabant adında geliştirilen bir ilaçla, reseptörler bloke edilmeye çalışılmış. Ancak bu ilacın ciddi psikiyatrik yan etkiler oluşturduğu görülünce, piyasadan çekilmiş.
Epilepsi ve Kenevir: İyileştirici mi Tetikleyici mi?
Çin tıbbında epilepsi tedavisinde kullanıldığı bilinen kenevirin, modern çalışmalarda epilepsi hastalarında nöbetleri artırabileceği de gözlemlenmiş. Bu çelişkili veriler, kenevir sisteminin hâlâ tam olarak anlaşılmadığını gösteriyor.
Henüz Her Şey Bilinmiyor
Vücudumuzda doğal bir “kenevir sistemi” var ve bu sistem birçok hayati süreci etkiliyor. Ancak bu mekanizma oldukça karmaşık. Prof. Dr. Serdar Akgün’e göre bu alandaki çalışmalar devam ediyor ve insan vücudu hâlâ keşfedilmeyi bekleyen büyük bir sır barındırıyor.
Balıkesir’de Vatandaşlar da Merak Ediyor
Prof. Dr. Serdar Akgün’ün açıklamaları Türkiye genelinde ilgi görürken, Balıkesir’de yaşayan birçok vatandaş da bu sistemi merak etmeye başladı. Özellikle kronik ağrı yaşayanlar, uyku problemi çekenler ve alternatif tıpa yönelenler arasında konu sıkça konuşuluyor.
“Meğer vücudumuzda böyle bir sistem varmış da haberimiz yokmuş,” diyen Balıkesirli vatandaş, yıllardır yaşadığı migren şikâyetiyle ilgili bu tür bilgilerin umut verici olduğunu söylüyor.
“İlaçların yan etkisi korkutuyor, böyle doğal sistemlerin işleyişini anlamak çok önemli,” diyen bir başka vatandaş ise sağlık alanındaki bu yeni bulguların doğru anlatılması gerektiğini vurguluyor.
Havva ERTÜRK