Fethiye Camii’nin yapımı, Kars’ın Rus işgali altında olduğu 19. yüzyılın sonlarına dayanır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Kars, Rusların kontrolüne geçmiş ve şehirde çeşitli mimari eserler inşa edilmiştir. Fethiye Camii de bu dönemde, 1895 yılında Alexander Nevsky Kilisesi olarak Ruslar tarafından inşa edilmiştir. Yapı, Kars’ın Rus dönemine ait mimari izlerini taşıyan önemli bir eserdir.
Cumhuriyet Dönemi
1921 yılında Kars’ın tekrar Türkiye Cumhuriyeti topraklarına katılmasıyla, Alexander Nevsky Kilisesi camiye dönüştürülmüştür. Caminin yeni ismi Fethiye Camii olarak belirlenmiş ve bu isimle anılmaya başlanmıştır. Dönüşüm sürecinde, yapı içerisindeki bazı Hristiyanlık sembolleri kaldırılmış ve İslami unsurlar eklenmiştir. Böylece Fethiye Camii, hem Müslümanların ibadet edebildiği bir yer haline gelmiş hem de Kars’ın zengin kültürel mozaiğinin bir parçası olmuştur.
Mimari Özellikler Genel Yapı
Fethiye Camii, genel olarak neoklasik mimari tarzında inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı olan yapı, yüksek tavanları ve geniş iç mekanı ile dikkat çeker. Caminin ana mekanı, büyük bir kubbe ile örtülmüştür ve bu kubbe, yapıya ihtişamlı bir görünüm kazandırır. İç mekanın genişliği ve yüksekliği, ibadet edenlere ferah bir ortam sunar.
Minare
Caminin minaresi, dönemin mimari tarzına uygun olarak tasarlanmıştır. İnce ve zarif bir yapıya sahip olan minare, caminin genel estetiği ile uyum içindedir. Minarenin üst kısmında, ezan okuma yeri bulunmaktadır ve bu alan, caminin en dikkat çekici bölümlerinden biridir. Minarenin üzerindeki süslemeler ve detaylar, Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin izlerini taşır.
Süslemeler
Fethiye Camii’nin iç ve dış süslemeleri, dönemin mimari anlayışını yansıtan önemli detaylardır. İç mekandaki mihrap ve minber, detaylı taş işçiliği ile dikkat çeker. Caminin duvarları, geometrik ve bitkisel motiflerle süslenmiştir. Ayrıca, caminin pencerelerinde kullanılan vitraylar, yapıya estetik bir görünüm kazandırır. Bu süslemeler, caminin hem dini hem de sanatsal değerini artırır.
Kültürel ve Dini Önemi İslam Kültüründeki Yeri
Fethiye Camii, Kars’taki Müslüman halkın dini hayatında önemli bir yer tutar. Camii, bölgedeki en büyük ibadethanelerden biri olarak, cuma namazları, bayram namazları ve diğer dini etkinliklerde binlerce Müslümanı bir araya getirir. Fethiye Camii, aynı zamanda Kars’taki İslami eğitim ve öğretim faaliyetlerinin de merkezlerinden biridir.
Yerel Kültürdeki Yeri
Fethiye Camii, Kars’ın yerel kültüründe de önemli bir yer tutar. Cami, bölgedeki halkın sosyal ve kültürel yaşamının bir parçasıdır. Düğünler, sünnet törenleri ve diğer sosyal etkinlikler, caminin avlusunda ve çevresinde düzenlenir. Fethiye Camii, Kars halkının bir araya geldiği, dayanışma ve yardımlaşma duygularını pekiştirdiği bir mekan olarak da hizmet verir.
Turistik Önemi
Kars’ın Tarihi ve Kültürel Değerleri
Fethiye Camii, Kars’ın zengin tarihi ve kültürel mirasının bir parçasıdır. Kars, Ani Harabeleri, Kars Kalesi ve Taş Köprü gibi birçok tarihi yapıya ev sahipliği yapar. Bu nedenle, Fethiye Camii de Kars’a gelen turistlerin ilgisini çeken önemli bir noktadır. Turistler, camiyi ziyaret ederek hem İslam mimarisinin güzel bir örneğini görme hem de Kars’ın tarihi hakkında bilgi edinme fırsatı bulurlar.
Ziyaret Bilgileri
Fethiye Camii, Kars şehir merkezinde yer aldığı için kolaylıkla ziyaret edilebilir. Caminin ziyaret saatleri genellikle sabah 8:00 ile akşam 19:00 arasındadır. Caminin iç mekanı, ibadet saatleri dışında ziyaretçilere açıktır. Ziyaretçiler, camiyi gezerken hem mimari detayları inceleyebilir hem de caminin tarihi hakkında bilgi edinebilirler.
Restorasyon ve Koruma Çalışmaları Geçmiş Restorasyon Çalışmaları
Fethiye Camii, zaman içinde çeşitli restorasyon ve bakım çalışmaları geçirmiştir. Bu çalışmalar, caminin yapısal bütünlüğünü korumak ve tarihi değerini muhafaza etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Özellikle, çatısı, minaresi ve iç mekan süslemeleri, bu restorasyon çalışmalarında özenle ele alınmıştır.
Günümüz Restorasyon Çalışmaları
Son yıllarda, Fethiye Camii’nin korunması ve restorasyonu için modern teknikler kullanılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen bu çalışmalar, caminin yapısal bütünlüğünü güçlendirmeyi ve tarihi dokusunu korumayı amaçlamaktadır. Bu sayede, cami gelecek nesillere de aktarılabilecek ve tarihi değeri korunmuş olacaktır.
Kars Fethiye Camii, tarihi, mimarisi ve kültürel önemi ile Kars’ın en değerli yapılarından biridir. Rus işgali döneminde kilise olarak inşa edilen bu yapı, Cumhuriyet dönemiyle birlikte camiye dönüştürülmüş ve Fethiye Camii adıyla anılmaya başlanmıştır. Caminin mimari özellikleri, süslemeleri ve minaresi, Selçuklu ve Osmanlı mimarisinin izlerini taşır. Ayrıca, caminin yerel halkın dini ve sosyal hayatındaki yeri de büyük bir öneme sahiptir. Turistik açıdan da önemli bir değer olan Fethiye Camii, Kars’a gelen ziyaretçilerin mutlaka görmesi gereken tarihi yapılar arasında yer alır. Fethiye Camii’nin korunması ve restorasyonu için yapılan çalışmalar, bu eşsiz yapının gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacaktır. Eğer tarihe, mimariye ve kültürel mirasa ilgi duyuyorsanız, Kars Fethiye Camii’ni mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Ömer Faruk ALA