Sıcak havaların vazgeçilmez içeceklerinden biri olan maden suyu, yaz aylarında serinletici etkisiyle sofralarda sıkça yerini alıyor. Ancak Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, YouTube kanalında yayınladığı “Maden Suyu Dost mu Düşman mı?” başlıklı videosunda, bu içeceğin faydalarını ve olası zararlarını bilimsel bir bakış açısıyla ele aldı. Maden suyunun ne olduğundan ne kadar tüketilmesi gerektiğine, şeker hastalarına ve hamilelere uygun olup olmadığından meyveli versiyonlarının etkilerine kadar birçok önemli konuda dikkat çeken bilgiler verdi.
Maden Suyu Nedir?
Maden suyu, yer altından çıkarılan ve çözünmüş mineral içeriği 250 ppm’den az olmayan doğal bir içecektir. Genellikle kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir, sodyum gibi mineralleri içerir. Sofra suyu olarak pek tercih edilmeyen sert suların karbondioksit ile zenginleştirilmiş halidir. Bu nedenle halk arasında bazen soda ile karıştırılsa da, soda aslında düşük mineral içeriğine sahip sudur.
Sağlıklı mı, Şüpheli mi?
Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu’na göre maden suyunun içeriğindeki mineraller sağlıklı bireyler için bir tehdit oluşturmasa da, bunlar zaten sağlıklı bir diyetle fazlasıyla alınabiliyor. Dolayısıyla mineral ihtiyacını karşılamak için özellikle maden suyu tüketmeye gerek yok. Ancak bu, maden suyunun zararlı olduğu anlamına da gelmiyor. Makul ölçülerde tüketildiğinde sağlıklı bireyler için bir sakınca bulunmadığını ifade eden Yörükoğlu, böbrek taşı veya böbrek kumu hikayesi olanların ise dikkatli olması gerektiğini vurguluyor.
Günde Ne Kadar İçmeli?
Sıcak yaz günlerinde günlük 1-2 şişe maden suyu içmenin herhangi bir zararı olmadığını belirten Yörükoğlu, bu içeceğin mideyi rahatlatıcı bir etkisi olduğunu da ekliyor. İçeriğindeki bikarbonat ve karbondioksit sayesinde sindirime yardımcı olabileceğini ifade ediyor.
Meyveli Maden Sularına Dikkat!
Son dönemde piyasada artan meyveli maden suyu çeşitleri hakkında uyarıda bulunan Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu, bu ürünlerde genellikle çok az miktarda meyve konsantresi, aroma ve ilave şeker bulunduğuna dikkat çekiyor. Meyveli maden sularının sıradan bir gazozdan farkı olmadığını söyleyen Yörükoğlu, bu tür ürünlerden uzak durulması gerektiğini belirtiyor. Ancak isteyenlerin sade maden suyuna bir parça limon veya meyve suyu ekleyerek doğal bir alternatif yaratabileceklerini de ekliyor.
Şeker Hastaları ve Hamileler İçin Uyarılar
Şeker hastaları için özel bir risk oluşturmadığını ifade eden Yörükoğlu, bu bireylerin de makul ölçülerde maden suyu tüketebileceğini söylüyor. Ancak hamilelik gibi özel dönemlerde, vücut mineral ihtiyacının farklı yollarla karşılanmasının daha sağlıklı olduğunu vurguluyor. “Hamileler için en iyi kalsiyum kaynağı yoğurt, ayran ve zengin sebzeler” diyerek maden suyunun bu anlamda bir gereklilik olmadığını ifade ediyor.
Spor Sonrası İçilir mi?
Spor yapan bireylerin terle birlikte mineral kaybı yaşadığı düşünülse de, Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu bu konuda da bir yanılgıya dikkat çekiyor. Spor sırasında esas kaybedilen mineralin sodyum olduğunu, diğer minerallerin ise genellikle önemli miktarda kaybedilmediğini söylüyor. Bu nedenle spor sonrası kaybedilen sıvının bol su ve gerektiğinde bir miktar maden suyuyla karşılanmasının yeterli olacağını belirtiyor.
Balıkesir’de Maden Suyu Her Yerde, Ama Bu Gerçekler Pek Bilinmiyor
Yaz aylarında Balıkesir’in dört bir yanında – Edremit sahillerinden Burhaniye pazarlarına, Bandırma kafelerinden Altıeylül’deki çay bahçelerine kadar – maden suyu adeta günlük hayatın bir parçası haline geldi. Özellikle sıcak günlerde, serinletici etkisiyle tercih edilen bu içeceğin zararları pek konuşulmuyor.
Birçok Balıkesirli, susadığında su yerine maden suyu içtiğini söylüyor. Özellikle yazlıklarda, pikniklerde, deniz kenarında buz gibi bir şişe maden suyu neredeyse olmazsa olmaz. Ancak “günde birkaç şişeden ne olacak?” diyerek fazla tüketenler, bu alışkanlığın böbrek ve kemik sağlığı üzerindeki etkilerini hiç düşünmüyor.
Balıkesir çarşısında rastladığımız bazı vatandaşlar, maden suyunun meyvelisini daha çok sevdiklerini ama içeriğini hiç kontrol etmediklerini itiraf ediyor. Oysa bu tür aromalı maden suları sadece serinletici değil, aynı zamanda gizli şeker içeren masum olmayan içecekler arasında yer alıyor.
Sonuç olarak Balıkesir’de yaygınlaşan bu alışkanlık konusunda biraz daha bilinçli davranmak, yazın serinliğini sağlıkla taçlandırmak için önemli görünüyor. Serinlemek isterken sağlıktan olmak istemeyenlerin, bir şişe daha içmeden önce iki kez düşünmesinde fayda var.
Şefiye YILDIRIM