Denizlerin üzerindeki esrarengiz danslarıyla yelkovan kuşları, doğanın en güzel sırlarından biri olmaya devam ediyor. Çoğumuz onları adını saatten bildiğimiz “yelkovan” kelimesiyle duyduk, ancak bu zarif kuşların hayatı, saat mekanizmasından çok daha büyüleyici bir ritme sahip.
Yelkovan kuşları, adeta rüzgârın bir parçası gibi süzülen, özgürlüğün ve göçün simgesi olan deniz kuşlarıdır. İstanbul Boğazı’nda sıkça görülen bu kuşlar, özellikle günbatımında ve şafak vakti, suyun üzerinde süzülerek kendilerini gösterirler. Onları diğer deniz kuşlarından ayıran en büyük özellik, kesintisiz bir uçuş yeteneğine sahip olmalarıdır. Kanatlarını nadiren çırparlar, dalgalarla ahenk içinde süzülerek adeta denizle bir bütün haline gelirler.
Peki, neden yelkovan? Adlarını, uçarken ortaya koydukları ritmik hareketlerden alıyorlar. Sürekli dönen, yön değiştiren ve hiç durmadan süzülen bu kuşlar, eski denizciler için zamanın aktığını gösteren birer işaret olarak kabul edilirdi.
Ancak bu güzel kuşların yaşamları, sanıldığı kadar kolay değil. Göçmen kuşlar olmaları nedeniyle, her yıl binlerce kilometre yol kat ederler. En çok Akdeniz ve Karadeniz arasında görülmelerine rağmen, göç dönemlerinde çok daha geniş alanlara yayılırlar. İklim değişikliği ve insan faaliyetleri nedeniyle yaşam alanları daralırken, plastik atıklar ve deniz kirliliği bu eşsiz tür için ciddi bir tehdit oluşturuyor.
İstanbul Boğazı’nda, bazen sabahın ilk ışıklarıyla gökyüzünde süzülen yelkovan kuşlarını görmek mümkündür. Eğer bir gün deniz kenarında oturup bu zarif göçmenleri izleme fırsatı bulursanız, onların aslında sadece bir kuş olmadığını, doğanın nefes alan bir ritmi olduğunu hissedersiniz.
Belki de yelkovan kuşlarının bize anlatmak istediği en önemli şey budur: Zaman geçiyor, doğa değişiyor, ama biz hala onu korumak için yeterince çaba gösteriyor muyuz?