Çankaya Köşkü’nde Kritik Toplantı: Tarihi Kararın Alındığı Gece
28 Ekim akşamı, Mustafa Kemal Atatürk, önemli devlet adamları ve arkadaşlarını Çankaya Köşkü’nde topladı. Başvekil Fethi Okyar’ın istifasının değerlendirildiği bu toplantıda, yeni bir yönetim şekli üzerinde düşünceler paylaşıldı. Atatürk, bu kritik toplantıya, anayasa üzerinde çalışmak için İsmet Paşa’yı da çağırmıştı. O akşam sofrada yapılan konuşmalar sırasında Atatürk’ün söylediği “Efendiler, yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz” ifadesi, masada bulunan herkes üzerinde derin bir etki bıraktı. Bu kararlı ve tarihî açıklama, sessiz bir heyecan yarattı; arkadaşları ise o anın öneminin farkında olarak bu büyük dönüşüme destek verdi.
Cumhuriyet İlanı İçin Gece Boyunca Hazırlıklar
Atatürk’ün liderliğinde İsmet Paşa ve diğer devlet adamları, gece boyunca cumhuriyetin ilanı için çalışmalara devam etti. Mustafa Kemal, cumhuriyet fikrini hayata geçirmek adına anayasanın ilgili maddelerini gözden geçirdi. Sabaha kadar süren bu çalışma süreci, 29 Ekim günü Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesiyle son buldu. Bu karar, ülkenin bağımsızlık mücadelesinin taçlanması anlamına geliyordu. Atatürk, “Türkiye Devleti’nin hükümet şekli cumhuriyettir. Bu, anayasa ile belirlenmiş olacaktır” diyerek cumhuriyetin temel ilkelerini halka kazandırmak adına ilk adımı attı.
Cumhuriyetin Temelleri: Atatürk ve Arkadaşlarının Azmi
Atatürk ve silah arkadaşları, 1919’da başlayan kurtuluş mücadelesini zaferle sonuçlandırmış; 28 Ekim 1923’te ise bu mücadeleyi kalıcı bir yönetim sistemiyle taçlandırmıştı. Nutuk’ta bu önemli geceyi anlatırken Atatürk, birlikte çalıştığı liderlerin aynı düşünceyi paylaştığından emin olduğunu ifade eder. Ancak, o dönemde Ankara dışında bulunan bazı kişiler bu büyük değişime tepki gösterdi; cumhuriyetin ilanının kendilerine danışılmadan gerçekleştiğini öne sürerek ayrılmayı tercih ettiler. Fakat Atatürk, bu kararında kararlıydı ve Türkiye’nin bağımsız geleceği için cumhuriyeti en ideal yönetim şekli olarak benimsemişti.
Cumhuriyetin İlk Adımları: Bir Milletin Geleceğe Yürüyüşü
Cumhuriyetin ilanıyla Türkiye, yalnızca yönetim biçimini değiştirmekle kalmadı; aynı zamanda özgürlüğü, eşitliği ve halk egemenliğini ön planda tutan modern bir devlet yapısını inşa etti. Bu tarihi adımın ardından, ülkenin dört bir yanında bağımsızlık için mücadele eden şehitler ve gaziler anısına, cumhuriyetin değerleri halkla buluşturuldu.
Bugün, Türkiye Cumhuriyeti’nin 101. yılını kutlarken, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşlarını, cumhuriyetin temellerini atan büyük liderleri saygıyla anıyoruz. Şefiye YILDIRIM