Edremit, tarih boyunca farklı göç dalgalarına ev sahipliği yaparak zengin bir kültürel mirasa sahip oldu. Osmanlı-Rus Savaşı’ndan Balkan Savaşları’na, Girit’ten Midilli’ye kadar birçok bölgeden gelen muhacirler, Edremit’in sosyal yapısını ve kültürel dokusunu şekillendirdi. Bu muhacirler, hem ilçenin tarihini yazdı hem de günümüze kadar ulaşan kültürel zenginliklerin temelini attı.

Tarihin İzleri: Edremit’e Gelen Göç Dalgaları

93 Harbi ve İlk Göç Dalgaları:
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Bulgaristan ve Kafkasya’dan gelen muhacirler, Edremit ve çevresine yerleşti. Bu göç dalgası, ilçenin nüfus yapısını çeşitlendirerek farklı kültürlerin bir arada yaşamasına olanak sağladı.

Girit Göçleri:
1897 yılında Girit’te yaşanan olaylar sonucu, Giritli Müslümanlar Edremit’e yerleşti. Bu muhacirler, beraberinde zengin bir kültür ve mutfak mirası getirdi. Günümüzde Edremit’in yemek kültüründe Girit mutfağının izlerine rastlamak mümkün.

Balkan Savaşları ve Yeni Gelenler:
Balkan Savaşları sırasında, Rumeli ve Girit başta olmak üzere birçok adadan gelen muhacirler, Edremit’e sığındı. Özellikle Zeytinli köyü, bu göçlerin odak noktalarından biri oldu. Buraya yerleşen muhacirler, yaşadıkları zorlukları anlatırken, tarım arazilerinin tahsisi gibi talepler dile getirdi.

1923 Nüfus Mübadelesi:
Lozan Antlaşması sonrasında gerçekleştirilen Türk-Yunan nüfus mübadelesiyle birlikte Midilli ve diğer adalardan gelen Müslüman göçmenler, Edremit ve çevresine yerleştirildi. Bu göç dalgası, Edremit’in demografik yapısını bir kez daha değiştirdi ve kültürel zenginliğini artırdı.

Edremit Muhacirlerinin Katkıları

Göçmenlerin Edremit’e getirdiği kültürel miras, ilçenin bugünkü kimliğinde önemli bir rol oynuyor. Muhacirler, yalnızca tarım ve zeytincilikte değil, aynı zamanda mutfak kültüründe, geleneklerde ve sosyal yaşamda derin izler bıraktı. Özellikle Girit’ten gelenlerin zeytinyağlı yemek kültürü ve Rumeli göçmenlerinin el sanatları, Edremit’te hâlâ yaşatılmaya devam ediyor.

Muhacirlerin İzlerini Bugün Hâlâ Görebilirsiniz

Edremit’in köylerinde ve mahallelerinde muhacir kültürünün izleri günümüze kadar taşındı. Geleneksel zeytinyağı üretimi, Girit usulü yemek tarifleri ve Balkan kökenli müzikler, bu zengin kültürel mirasın birer parçası. Her yıl düzenlenen yerel etkinliklerde bu kültürler bir araya gelerek Edremit’in geçmişini ve bugününü birleştiriyor.

Edremit, tarih boyunca gelen muhacirlerin yarattığı zengin kültürel mirasıyla benzersiz bir kimliğe sahip. Bu topraklara yerleşen muhacirler, sadece Edremit’in değil, aynı zamanda Türkiye’nin ortak tarihine de büyük bir katkı sundu. Bugün Edremit’i ziyaret ettiğinizde, bu kültürel çeşitliliğin izlerini her köşede görebilirsiniz.

Şefiye YILDIRIM