Bağırmak, çağırmak, azarlamak ya da hizaya getirmek mi?
Aslında bu saydıklarımızın hiçbiri disiplin kelimesinin anlamını tam olarak yansıtmamaktadır. Disiplin kelimesinin esas tanımı “öğretmektir”. Bir konuda bilgi eksikliği yaşayan bir kişiye, sakin bir ses tonu ve sakin bir yaklaşımla yeni bir bilgi ve davranışı öğretmek diyebiliriz.
Peki bu her zaman bu kadar kolay mı?
Ne yazık ki buna evet dememiz zor ama istersek tabiki de mümkün. İnsan doğası gereği duygu düşünce ve davranışlardan oluşmaktadır ve hepimizin bazı dönemlerde yoğun duygular yaşaması kaçınılmaz olabilmektedir. Bundan dolayı kendimizi suçlayamayız ama bu durum süreklilik arz edip hayatımızı olumsuz etkileyecek bir hâl almaya başladıysa destek almak, hem bizim hem de kurduğumuz ilişki içindeki diğer bireyler için faydalı olacaktır. Şimdi biz asıl konumuza dönelim:
Çocuklarımızı nasıl disipline edebiliriz?
Bunun yöntemleri neler?
Nasıl bir yol izlemeliyiz? vb.
Bu sorular ve çok daha fazlası, ebeveyn olan veya ebeveyn olmayı düşünen herkesin aklını kurcalayan ve cevabını merak ettiği sorular.
Cevabına gelecek olur isek; ilişki kur ve yönlendir.
Peki bunu nasıl yapabiliriz?
Bunun için öncelikle ebeveynliğin 7 temel prensibine bakmamız gerekmekte:
- Çocuk yetiştirmek, kendini yetiştirmektir.
- Çocuklarda yaşadığımız sorunların çoğu, aslında ilişki sorunudur.
- Sahip olmak istediğiniz çocuğu değil, sahip olduğunuz çocuğu yetiştirin.
- İyi modelseniz, çocuğunuza çok şey vermenize gerek yok, yeter ki almayın.
- Çocuğunuzun yaptığı her davranış, kendi açısından mantıklıdır.
- Çocukla kurulan ilişki, çocuğun yetkinlik kazanmasından daha önemlidir.
- Ve son olarak fiziksel olarak çocukların seviyesine inilir, ama duygusal ve sosyal olarak çocukların seviyesine çıkılır.
Dünyaya geldiğiniz ilk anı hayal edin, nasıl bir yere geldiğinizi tasvir etmeye çalışın?
Zor oldu di mi? Hayal etmesi bile kolay değil. Anne karnının o sıcak ve güven veren atmosferinden çıkıp, koskocaman ve tanımadığın bir hastane odasına giriş yapıyorsun. Ve hayat bu şekilde başlıyor… İlk başta etrafındaki insanların ne söylediğini bile anlamlandıramayan İnsan yavrusu, sonrasında kendisiyle kurulan ilişki ve sabır ile öğrenmeye başlıyor ve tüm yaşamı bu şekilde devam ediyor. Tüm bu ögrenme süreçlerini oluşturan kendisi ile ilişki kurulması ve olumsuz davranışlarının empatik bir anlayış ile yönlendirilmesi sayesinde oluşuyor. Ama bu süreci daha anlamlı hale getiren unsur aslında ebeveynliğin ilk prensibinde saklı: (Çocuk yetiştirmek, kendini yetiştirmektir). Bunu daha fazla açıklayacak olur isek, eğer biz kendi duygu düşünce ve davranışlarımızın farkında olup, kendi içsel süreçlerimizden geçtiysek, tek yapmamız gereken çocukla ilişki kurup, çocuğumuza zorlandığı anlarda ona yardımcı olacak sınırlar koyup, fiziksel ve duygusal olarak yanında olduğumuzu hissettirmek olacaktır.
Bu yazımı çok sevdiğim hocam Mehmet Teber’den öğrendiğim bir söz ile bitirmek istiyorum:
“Sınırın olmadığı yerde sinir vardır.”
Tüm yaşamınız boyunca kurduğunuz ilişkilerde bu kuralı uygulamanız dileğiyle…