Bahçelerde, sitelerde ve park alanlarında sıkça tercih edilen Melez Servi, bilinen adıyla Leylandi (Cupressocyparis leylandii), estetik görüntüsü ve hızlı büyümesiyle dikkat çekiyor. Ancak bu popüler ibreli ağaç türü, sanıldığından daha fazla probleme yol açabiliyor. İşte Leylandi’nin bilinmeyen zararları ve dikkat edilmesi gereken yönleri.
Balıkesir’de Her Parkta Olan Bu Ağaç Sessiz Tehlike mi?
Balıkesir’de son yıllarda birçok park ve yeşil alanda çit bitkisi olarak kullanılan Leylandi, ilk bakışta göze hitap eden yapısıyla tercih ediliyor. Ancak özellikle dar alanlara dikilen bu ağaçlar, zamanla çevresindeki yapılara, çocuk oyun alanlarına ve oturma gruplarına zarar verebilecek bir yapıya dönüşüyor. Park sakinleri için gölge ve mahremiyet sağlarken, altyapı sorunları ve kuruyan dallar nedeniyle risk faktörü de oluşturuyor.
Hızlı Büyüyor, Hızla Sorun Olabiliyor
Leylandi, yılda 1 ila 1,5 metre arasında uzayabiliyor. Bu özelliği nedeniyle sınır çiti olarak tercih edilse de kontrolsüz büyüme, kısa sürede büyük sorunlara yol açabiliyor. Küçük alanlarda ışık kaybı, komşu alanların kapatılması gibi problemler baş gösterebiliyor.
Güçlü Kökleri Altyapıya Zarar Verebilir
Gelişmiş kök sistemi sayesinde su ve besin bulma konusunda oldukça başarılı olan bu tür, zamanla ev temellerine, kaldırımlara, kanalizasyon borularına kadar uzanabiliyor. Bu durum altyapı hasarlarına, maliyetli onarımlara neden olabiliyor.
İçten İçte Kuruyabilir, Yangın Riski Oluşabilir
Leylandi ağaçlarının dış yüzeyi sık ve yeşil görünürken, iç bölümleri yeterince hava ve ışık almadığı için zamanla kuruyor. Düzenli budama yapılmadığı takdirde, ağaç içi kuru yaprak ve dallarla dolabiliyor. Bu da özellikle yaz aylarında ciddi bir yangın riskine zemin hazırlıyor.
Hastalıklara ve Zararlılara Açık Bir Tür
Melez bir tür olduğu için doğal dayanıklılığı sınırlı olan Leylandi, çeşitli mantar hastalıklarına karşı savunmasız. Phytophthora gibi kök çürüklüğü hastalıkları, sürgün kuruması ve yaprak kararması en sık karşılaşılan problemler arasında yer alıyor. Hastalanan ağaçların çoğu zaman tamamen kesilmesi gerekiyor.
Alerjik Reaksiyonlara Neden Olabilir
Yaprakları ve polenleri, özellikle hassas bireylerde solunum yolu problemlerine yol açabiliyor. Astım ve alerji geçmişi olanlar için bu türle temas ciddi rahatsızlıklar yaratabilir.
Ekosisteme Katkısı Zayıf
Doğal bir tür olmaması nedeniyle Leylandi, yerli kuşlar ve böcekler için çok fazla barınma ve beslenme alanı sunmaz. Bu da bahçelerde biyolojik çeşitliliğin azalmasına neden olur. Diğer canlılar için cazibe oluşturmaz, doğayla uyumu düşüktür.
Altında Hiçbir Bitki Yetişmiyor
Yoğun gölgesi nedeniyle Leylandi’nin altında çim, çiçek ya da başka süs bitkilerinin gelişmesi oldukça zordur. Toprağı tamamen kapattığı için bahçelerde diğer türlerin gelişimini engeller.
Ne Yapılmalı?
Leylandi tercih edilecekse:
- Yer seçimi dikkatli yapılmalı,
- Budama periyodik olarak uygulanmalı,
- Evlere, duvarlara ve altyapıya uzak dikilmeli,
- Gözlemlenen hastalıklarda hızla müdahale edilmeli.
Alternatif olarak yerli ve doğa dostu ağaç türlerinin tercih edilmesi, hem çevre hem de uzun vadeli peyzaj düzenlemeleri açısından daha sağlıklı olacaktır.
Şefiye YILDIRIM