Ev ve ofis gibi kapalı alanlarda günümüzün büyük bölümünü geçiriyoruz. Ancak bu ortamlar; formaldehit, benzen, amonyak, karbonmonoksit, ksilen ve trikloretilen gibi zararlı kimyasallarla dolu. Temizlik ürünlerinden mobilyalara, plastiklerden kozmetiklere kadar pek çok üründen havaya karışan bu toksinler, uzun vadede solunum yolu hastalıklarına, baş ağrılarına ve kansere yol açabiliyor.
Kapalı mekanlardaki bu görünmez tehlikeye karşı en etkili çözümlerden biri ise doğanın ta kendisi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Soner Kazaz, 26 yıllık süs bitkileri yetiştiriciliği tecrübesiyle sağlıklı yaşamın anahtarını YouTube kanalında paylaştı.
NASA’dan Bilimsel Kanıt: Salon Bitkileri Havayı Temizliyor
1989 yılında NASA tarafından yapılan bir araştırmaya göre, bazı salon bitkileri kapalı alanlara salınan formaldehit, benzen ve trikloretilen gibi toksik maddeleri 24 saat içinde %10 ile %70 oranında emebiliyor. Bu araştırmadan ilhamla, Prof. Dr. Kazaz da evde ve ofiste yetiştirilebilecek hava temizleyici bitkileri sıraladı.
Her 9-10 metrekare için en az bir bitki öneren Kazaz, “Bitkiler yalnızca süs değil, soluduğumuz havanın filtresidir. Ayrıca ruh sağlığına da olumlu etkileri bulunuyor” dedi.
Prof. Dr. Kazaz’ın Önerdiği Hava Temizleyici Bitkiler
- Kurdele Çiçeği: Formaldehit, benzen, karbonmonoksit gibi toksinleri temizliyor. Astım ve alerji hastaları için faydalı.
- Barış Çiçeği (Beyaz Yelken): Amonyak, ksilen ve trikloretileni temizliyor. Az ışıklı odalarda da gelişebiliyor.
- Paşa Kılıcı: Geceleri oksijen üretir. Yatak odası için öneriliyor.
- Salon Sarmaşığı (Pothos): Boya, tutkal ve deterjilerden gelen zararlı gazları emer.
- Aşk Merdiveni (Eğrelti Otu): Yüksek nemli ortamlarda formaldehit ve ksilen yok eder.
- Benjamin: Amonyak ve formaldehiti emerek ferah bir ortam sunar.
- Flamingo (Antoryum): Görsel olarak da cezbedici olan bu bitki zararlı gazları emer.
- Yuka: Trikloretilen ve benzeni ortadan kaldırır. Bol güneşi sever.
- Dracaena Türleri: Formaldehit, benzen ve ksilen emicidir.
- Salon Kauçuğu: Mobilyalardan yayılan formaldehiti emer, yaprakları nemli bezle silinmeli.
- Bromeliad (Eşmeya, Tillandsia): Benzen gibi zararlı kimyasalları %90 oranında emebilir.
- Açelya: Hem şık görünüm hem sağlıklı hava sağlar.
- Aloe Vera: Gece karbondioksit emerek oksijen üretir. Jelinden tıbbi faydalar da elde edilir.
- Saksı Kasımpatı (Krizantem): Zararlı gazları emer, aynı zamanda dekoratif bir seçenektir.
- Duvar Sarmaşığı: Astım hastalarının nefes kalitesini artırır.
- Lavanta: Havadaki mikropları yok eder, sinekleri kovar.
- Yasemin: Rahatlatıcı kokusuyla uyku kalitesini artırır.
- Areka Palmiyesi: NASA’ya göre en güçlü hava temizleyici bitkilerden.
- Çin Herdemyeşili (Aglaonema): Benzen ve formaldehiti emer, gölgeyi sever.
- Orkide: Gece oksijen üretir, iç mekanda estetik bir hava sunar.
- Chamaedorea (Dağ Palmiyesi): Nem dengesini artırır.
- Cüce Hurma Palmiyesi: Formaldehit ve ksilen karşıtı.
- Philodendron (Fil Kulağı): Ksilen ve formaldehit emici.
- Saksı Gerbera: Geceleri bol oksijen salarak uykusuzlukla mücadeleye yardımcı olur.
Balıkesir’de de Yoğun İlgi Gören Bitkiler
Balıkesir’de son yıllarda iç mekan hava kalitesine yönelik farkındalık giderek artıyor. Özellikle Edremit, Bandırma ve Burhaniye gibi sahil ilçelerinde astım ve alerji vakalarının artmasıyla birlikte, halk doğal çözümlere yönelmiş durumda. Balıkesirli çiçekçiler, son aylarda kurdele çiçeği, paşa kılıcı ve barış çiçeği gibi hava temizleyici bitkilere olan talebin iki katına çıktığını belirtiyor.
Zirai üretimin güçlü olduğu bu şehirde, bazı yerel üreticiler de süs bitkileri yetiştiriciliğine yönelerek hem ekonomik katkı sağlıyor hem de bölge halkının sağlıklı yaşamına destek oluyor.
Şehrin merkezinde yer alan Karesi ve Altıeylül ilçelerinde belediyelerin de desteklediği “yeşil ofis” projeleriyle birlikte, kamu binalarına iç mekan bitkileri yerleştirilmeye başlandı. Uzmanlar, bu girişimlerin Balıkesir genelinde yaygınlaşmasıyla, hem hava kalitesinin iyileşeceğini hem de yaşam alanlarının daha huzurlu bir hale geleceğini söylüyor.
Kapalı mekanlarda soluduğumuz hava sandığımız kadar masum değil. Ancak doğanın bize sunduğu bitkilerle bu görünmez tehlikeyi büyük ölçüde ortadan kaldırmak mümkün. NASA’nın bilimsel verileri ve Prof. Dr. Soner Kazaz’ın uzman görüşleri, ev ve ofislerimizde doğru çiçekleri tercih ederek hem sağlıklı hem de huzurlu bir yaşam alanı yaratabileceğimizi gösteriyor. Unutmayın, yeşil bir yaprak bazen bir oksijen kaynağından çok daha fazlasıdır: Sağlığın sessiz bekçisidir.
Şefiye YILDIRIM