Belediyecilik hizmetleri Osmanlı Devleti döneminden günümüze kadar çeşitli evrelerden geçse de yerel yönetimler için her dönemde büyük bir önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti döneminde bugün belediyecilik hizmeti olarak nitelendirdiğimiz temizlik, su, vakıflar, imar gibi işlerin büyük kısmı, başta Kadı olmak üzere, İhtisap Ağası, Subaşı gibi yerel yöneticiler tarafından yerine getirilmekteydi. Ülkemizde ilk belediyecilik hizmeti ise 17. yy’ da İstanbul’da uygulanılmaya başlanmıştır. “İhtisap Ağalığı” denilen teşkilat, 1855 yılında yerini Şehireminliği’ne bırakmıştır. Çeşitli dairelerden oluşan Şehireminliği, kentte yerel belde hizmetlerini yürütmekte idi.
Osmanlı döneminde, taşrada belediyecilik alanındaki düzenlemelerin öncüsü, 1864 Vilayetler Nizamnamesi ‘dir. İl reformunun bir ön uygulaması niteliğindeki düzenleme, aynı zamanda modern belediye anlayışını taşrada inşa edecek düzenlemelerin de öncüsüdür. Gerek belediye arşivi, gerekse özel belgelerden Balıkesir Belediyesi’nin de ilk kuruluşunun bu tarihe dayandığı görülmektedir. Bugünkü Ali Hikmet Paşa Meydanı’nda bulunan ve tek odalı olduğu anlaşılan ilk belediye hizmet binasında belde hizmetleri veriliyordu. Daha sonra bu bina Necip Ali Bey zamanında üç katlı olarak yeniden inşa edilmiştir.
Resmi kayıtlara göre, Balıkesir Belediyesi’nin ilk reisi Deratam Efendi’dir. Ancak Kerim Kâni Akpınarlı tarafından yazılan “Balıkesir Şehir ve Belediye Tarihi” adlı kitapta Deratam Efendi’den önce dört belediye reisinin daha olduğu belirtilmektedir. Söz konusu esere göre, Giridioğlu Ali Bey zamanında, dar bir kadro ve sınırlı bir bütçe ile başlayan hizmetler, Sultan II. Abdülhamit döneminde büyük bir gelişme katetmiştir. Giridioğlu Ali Bey’den sonra sırasıyla; Hacı Edhem Ağa, Ahmed Ağa, Mehmed Ali Rahmi Efendi’ler Balıkesir Belediye Başkanlığı görevini icra etmişlerdir. Bu dönemlerde Belediye tarafından köprü, yol gibi çalışmalara ek olarak şehrin aydınlatılması, ilk eczanenin ve ilk hastanenin açılışı gibi hizmetler, belediyecilik açısından öne çıkan belli başlı çalışmalardır.
Balıkesir Belediyesi, kuruluşunun ardından, 1898 depremi, Kurtuluş Savaşı, 1950 çarşı yangını gibi olumsuzluklara rağmen planlı teşkilatlanmasını sürdürerek, ülkemizin önde gelen yerel yönetimlerinden biri haline gelmiştir. Resmi Gazete ‘de, 6 Aralık 2012 tarihinde yayınlanan, 6360 sayılı kanunla Balıkesir Belediyesi, “Büyükşehir” vasfını kazanmıştır. Kısa sürede yeni yapılanmasını tamamlayan Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, günümüzde, insan odaklı çağdaş yönetim anlayışıyla, kent sakinlerine kesintisiz hizmet vermeye devam etmektedir. Burcu DEMİR