Eğitimi ve İlk Yılları: Babasının İzinden İlim Yolculuğu
1887 yılında Balıkesir’de dünyaya gelen Hasan Basri Çantay, ilim aşkıyla büyüyen bir çocuktu. İlk eğitimini Balıkesir İdadisi’nde aldı ancak babasının vefatıyla okul hayatı erken sonlandı. Bu zorluklara rağmen Mevlevihane’de aldığı Arapça ve Farsça dersleriyle kendi eğitimine yön verdi.
Kalemiyle Direniş: Gazetecilik Yılları
Çantay, yazının gücünü kullanarak toplumun uyanışına katkıda bulundu. “Nasihat” ve “Balıkesir” gazetelerinde yazdığı yazılarla halkı aydınlatmaya çalıştı. İttihat ve Terakki’nin Balıkesir’deki yayın organı “Yıldırım” ve sonrasında çıkardığı “Karesi” gazetesiyle, fikirleri ve kalemiyle dönemine damgasını vurdu.
Milli Mücadele’nin Gizli Kahramanı
Kurtuluş Savaşı’nın en çetin günlerinde Hasan Basri Çantay, Balıkesir’den milletvekili seçildi. Meclis sıralarında ülkesinin bağımsızlığı için çalışan Çantay, Mehmet Akif Ersoy gibi büyük bir şairle dostluk kurarak birlikte önemli çalışmalara imza attı. Mehmet Akif’in “Bülbül” şiirini ona ithaf etmesi, bu dostluğun ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor.
Kur’an Tercümesiyle Yeni Bir Ufuk
Hasan Basri Çantay’ın edebiyat dünyasına kazandırdığı en önemli eserlerden biri, üç ciltlik “Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm”dir. Bu tercüme, Türkiye’de Kur’an’ın halkın anlayabileceği bir dille sunulmasında öncü bir rol oynadı ve birçok kişi tarafından büyük bir ilgiyle okundu.
Balıkesir’den Türkiye’ye Yayılacak Bir Miras
Edebiyat öğretmenliği yaparak geleceğin nesillerine yol gösteren Çantay, Balıkesir’de şehit çocuklarına yönelik kurulan eğitim yurdunun müdürlüğünü de üstlendi. Zorluklar içinde geçen bir ömrün sonunda, eserleriyle nesilden nesile aktarılacak bir miras bıraktı.
Dostuna Komşu: Edirnekapı’da Sonsuz Huzur
Hasan Basri Çantay, 3 Aralık 1964’te hayata gözlerini yumdu. Vasiyeti üzerine, en yakın dostu Mehmet Akif Ersoy’un yanına, Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi. İki dost, hayatları boyunca olduğu gibi, ebediyette de yan yana.
Balıkesir’in yetiştirdiği bu büyük şahsiyet, hem kalemiyle hem de fikirleriyle tarihe unutulmaz bir iz bıraktı.
Şefiye YILDIRIM