“Geçim Sağlamak Zorlaştı”
Ayakkabı tamirciliği mesleğinin neden kaybolduğunu, çarşının deneyimli ustalarından Şener Atmaca açıkladı. Atmaca, mesleğin bir zamanlar ayakkabı imalatına dayandığını, ancak fabrikasyon üretimin yaygınlaşmasıyla sektördeki dengelerin değiştiğini ifade etti. “Eskiden ismimiz ısmarlama ayakkabıcıydı ve iyi gelir elde ediyorduk. Ancak fabrikasyon üretim hem modeli hem fiyatı hem de kaliteyi değiştirdi. İsmarlama ayakkabı yapmak neredeyse imkansız hale geldi,” dedi.
Tamircilik Son Çare Oldu
Fabrikasyon üretime geçişle birlikte imalatçılar, tamir işine yöneldi. Atmaca, “Biz bu çarşıda 1996’da 31 kişiyle başladık, ancak şimdi ya vefat eden ya da dükkanını kapatan arkadaşlarımızın yerini alacak kimse kalmadı. Tamircilik, ayakta kalmanın tek yolu oldu,” ifadelerini kullandı.
Çırak Eksikliği Mesleği Bitiriyor
Ayakkabı tamirciliğinin yok oluşundaki en büyük etkenlerden biri de çırak yetişmemesi. Atmaca, “Gençler bu mesleği öğrenmek istemiyor. Çırak yetiştirilmediği gibi imalat da yapılmıyor. Bizden sonra bu işi sürdürebilecek kimse olmayacak. Şu an Balıkesir’de sadece 13 tamirci kaldık. Her geçen yıl bu sayı azalıyor. Yakında bu çarşı bir hatıraya dönüşecek,” dedi.
Kaybolan Mesleklerin Sessiz Vedası
Gelişen teknoloji ve değişen ekonomik şartlar, geleneksel meslekleri hızla unutturuyor. Balıkesir’deki Ayakkabı Tamircileri Çarşısı, geçmişin emeğini ve kültürünü yaşatmaya çalışan son ustalara ev sahipliği yapıyor. Ancak, bu çabanın ne kadar süreceği ve gelecekte bu mesleği sürdürecek birilerinin olup olmayacağı büyük bir soru işareti olarak duruyor.
Balıkesir’in geçmişinden gelen bu emektar meslek, artık son nefeslerini verirken, ardında kaybolmaya yüz tutmuş bir kültür bırakıyor.
Ömer Faruk ALA