Bahçesinde ya da saksısında domates yetiştirenlerin en sık karşılaştığı sorunlardan biri de meyvelerin henüz dalındayken çatlamasıdır. Görünüş olarak rahatsız edici olan bu durum, aslında domatesin sağlığını ve tüketilebilirliğini de ciddi biçimde etkileyebilir. Uzmanlara göre bu çatlakların arkasında yatan en büyük sebep, yanlış sulama alışkanlıkları.
Çatlayan Domates Sadece Görsel Bir Sorun Değil
Domateslerin kabuklarında meydana gelen çatlaklar ilk bakışta yalnızca estetik bir problem gibi görülse de aslında ürünün kalitesi, lezzeti ve dayanıklılığı üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Bu çatlaklar, meyvenin iç dokusunu dış etkenlere karşı savunmasız hale getirir. Sinekler, bakteriler, mantar sporları ve diğer zararlılar bu açıklıklardan içeri girerek enfeksiyonlara yol açabilir. Ayrıca bu domatesler daha hızlı bozulur, mutfakta kullanım süreleri kısalır.
En Sık Yapılan Hata: Düzensiz Sulama
Domatesin çatlamasının arkasındaki temel neden, sulamanın düzensiz yapılmasıdır. Bitki uzun bir süre susuz kaldıktan sonra aniden büyük miktarda suya kavuştuğunda, meyve dokusu hızlıca su emer. Bu durumda meyvenin içi genişler, ancak kabuk bu hızlı büyümeye ayak uyduramaz ve çatlamalar oluşur. Bu nedenle domates bitkilerinde sulama programının düzenli olması hayati önem taşır. Birkaç gün boyunca sulamayı ihmal edip, ardından aşırı su vermek çatlamalara davetiye çıkarır. Özellikle sıcak yaz günlerinde bu tür hatalar daha yaygın görülür.
Sulama Nasıl Olmalı?
Domateslerin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi ve çatlamaların önüne geçilebilmesi için sulama işleminin her gün aynı saatlerde, makul miktarda yapılması önerilir. Toprağın tamamen kurumasına izin vermeden, hafif nemli kalmasını sağlayacak düzeyde su verilmelidir. Köklerin derine doğru gelişmesini destekleyen bu yöntem, bitkinin hem susuzluğa karşı dayanıklılığını artırır hem de stres koşullarına karşı direnç kazandırır. Aynı zamanda meyvelerin büyüme süreci de daha dengeli gerçekleşir ve çatlama riski azalır.
Dalında Patlayan Domatesi Ne Yapmalı?
Bazı durumlarda domatesler dalındayken patlayabilir. Bu gibi meyveler mümkün olan en kısa sürede toplanmalıdır. Aksi halde, meyve üzerinde sinekler ve bakteriler birikir, bu da bozulma sürecini hızlandırır. Bu tür domatesleri mutfağınızda değerlendirmek mümkündür. Özellikle sos, püre, çorba ve menemen gibi pişmiş yemekler için idealdirler. Ancak tüketim öncesinde dikkatli bir şekilde kontrol edilmelidir. Eğer domates çok yumuşaksa, üzerinde kötü bir koku varsa ya da küf benzeri belirtiler gözleniyorsa kesinlikle tüketilmemelidir.
Önlem Almak Mümkün
Domateslerin çatlamasını tamamen önlemek her zaman mümkün olmasa da, doğru bakım ve düzenli sulama ile bu risk ciddi oranda azaltılabilir. Ayrıca aşırı azotlu gübrelerin kullanımı da meyve büyümesini hızlandırarak çatlamaya neden olabileceğinden dengeli gübreleme tercih edilmelidir. Bunlara ek olarak, meyveler olgunlaştıkça zamanında toplanmalıdır. Dalında uzun süre bırakılan domatesler hem ağırlıklarından dolayı zarar görebilir hem de su dengesinin bozulmasıyla çatlamaya daha yatkın hale gelir.
Dalında çatlayan domatesler yalnızca görüntü olarak değil, sağlık ve kalite açısından da ciddi sonuçlar doğurabilir. Doğru sulama programı uygulayarak, toprağın nemini sürekli kontrol altında tutarak ve meyveleri zamanında hasat ederek bu sorunların büyük kısmını önleyebilirsiniz.
Büşranur AKDAĞ