İstek üzerine üç haftalık bağlanma yolculuğuna çıkıyoruz. Planlamamız şu şekilde olacak:
Bu hafta ilk olarak bağlanma kuramı nedir? Bağlanma kuramını kim kurmuştur?
Kaç farklı türü vardır? ve
Hangi temeller üzerine kurulmuştur sorularını cevaplayarak başlıyoruz.
Sonraki iki hafta boyunca ise, öncelikle bağlanma türlerini inceliyecez, diğer hafta ise yetişkinlik döneminde bağlanma nasıl etki ediyor bunun üzerine kafa yorucaz.
Hazırsanız başlıyoruz…
Bağlanma kuramı, anababalık tutumu ile ilgili olarak, üzerinde en çok çalışılmış olan kuramlardan biridir. Daha çok erken çocukluk yıllarıyla ilgili olan bu kuram, çocukla, kendisini yetiştiren (genellikle anne) arasındaki ilişkiye odaklanır. Ancak bu ilişkinin, sevgililik ilişkisi de içinde olmak üzere, daha sonraki ilişkilere de yansıdığını öne sürer.
Ana babaların, anababa olmaktan kaynaklanan birçok görev ve sorumlulukları vardır. Anababalar, çocuklarına birçok konuda bilgi verirler, onları terbiye ederler, gerektiğinde onları doktora götürürler… Ancak yalnızca çocuklarının yanında olarak bile, çocuklarının üzerinde çok büyük etkileri olur. Çocuğunun yanında durarak, çocuğa, sevildiğini, güvende olduğunu ve korunduğunu göstermek büyük önem taşır. Bu da bağlanmaya yol açar.
Bağlanma kuramı, 1960’lı ve 1970’li yıllarda, İngiliz Psikiyatr John Bowlby ve Amerikalı-Kanadalı Psikolog Mary Ainsworth tarafından geliştirilmiştir. Bu kuram, bebeğin yanında duran ve onun gereksinmelerini karşılayan anababaların (özellikle annelerin), çocuklarına, o büyük dünyayı, büyük bir güven içinde keşfetmek üzere yola çıkmayı göze aldıkları, sonra yeniden rahatlık alanına dönebildikleri bir zemin hazırladıklarını öne sürer. Böylece çocuklar, kendilerine bir gelecek oluştururlar.
Bu kuramın temelleri şunlardır:
- Anababaların, çocuklarını, onların yanında olduğu güvenini vererek büyütmesi; bu çocukların, böyle büyütülmeyen çocuklara göre daha az korku duymalarına yol açar.
- Bu değerli güven duygusu, bebeklik, çocukluk ve ergenlik yıllarında oluşur ve sonraki ilişkileri de etkiler.
- Çocukların yetiştirilme yaşantıları olumlu olunca, başkalarının da benzer tutumları olabileceğine ilişkin bir güven duyarlar.
Ainsworth, üç bağlanma türü tanımlamıştır. Daha sonraki yıllarda, araştırmacılar dördüncü bir türü daha eklemişlerdir:
- Güvenli bağlanma
- Kaygılı-güvensiz bağlanma
- Kaçıngan-güvensiz bağlanma
- Darmadağın-güvensiz bağlanma
Önümüzdeki haftaki yazıda bu türleri açıklayarak devam edeceğiz.
Bilgi dolu bir hafta geçirmeniz dileklerimizle…