Yunanistan’da yayımlanan Kathimerini gazetesi, Türkiye’nin Avrupa güvenliğindeki artan rolüne dikkat çeken bir makale yayımladı. Ottawa Üniversitesi Hukuk Profesörü Yorgos Monastiriakos tarafından kaleme alınan yazıda, Avrupa’nın değişen güvenlik dengeleri ve Türkiye’nin bu süreçteki kritik konumu vurgulandı.
Atina’ya Uyarı: Türkiye ile Uyum Sağlayın
Makalede, Kırım Savaşı sırasında İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı ile ittifak kurarak Rusya ve Yunanistan’a karşı durduğu hatırlatılarak, günümüzde de Avrupa’daki güç dengelerinin benzer bir değişim içinde olduğu belirtildi. Yorgos Monastiriakos, Atina’nın Türkiye’nin Avrupa ile yakınlaşmasını engelleyemeyeceğini ancak bu sürecin şekillenmesinde rol oynayabileceğini vurguladı.
Makalede şu ifadelere yer verildi: “ABD’nin kimlik krizi yaşadığı bu dönemde, Avrupa ve Yunanistan’ın Ukrayna ve Türkiye ile daha yakın bağlar kurması gerekmektedir. Türkiye, Rusya ile başa çıkma konusunda büyük bir deneyime sahip ve ABD’nin Avrupa’daki boşluğunu doldurabilir. Atina, bunu engelleyemez ancak Türkiye’nin Avrupa ile yakınlaşmasının şeklini ve derinliğini etkilemeye çalışabilir, bunu da yapmalıdır.”
Yunanistan Neden Türkiye’den Korkuyor?
Yunanistan’ın Türkiye’den duyduğu endişenin kökeninde tarihsel, askeri, jeopolitik ve ekonomik nedenler yatıyor. Atina’nın Türkiye’ye karşı duyduğu korkunun en temel sebepleri şu şekilde sıralanıyor:
- Tarihsel Hafıza: Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını 1821’de kazandı ve Osmanlı dönemi Yunan eğitim sisteminde “Türk işgali” olarak öğretilmeye devam ediyor.
- Kıbrıs Harekâtı: 1974’te Türkiye’nin Kıbrıs’a askeri müdahalesi, Yunanistan’da “Türkiye istediğinde askeri güç kullanabilir” algısını güçlendirdi.
- Türkiye’nin Askeri Gücü: Türk Silahlı Kuvvetleri, NATO’nun en büyük ikinci ordusu konumunda ve son yıllarda SİHA ve İHA teknolojileriyle dikkat çekiyor.
- Ege Sorunu: Yunanistan’ın Ege’de kıta sahanlığı, adaların silahlandırılması ve hava sahası gibi konularda Türkiye ile ciddi ihtilafları bulunuyor.
- Doğu Akdeniz Enerji Rekabeti: Türkiye’nin Mavi Vatan doktrini ve Libya ile imzaladığı deniz yetki anlaşması, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’deki enerji planlarını bozdu.
- Avrupa’daki Güç Dengesi: Avrupa, Türkiye’yi giderek daha önemli bir ortak olarak görürken, Yunanistan bu süreçte yalnız kalmaktan korkuyor.
Girit-GKRY Elektrik Bağlantı Hattı Askıya Alındı
Makalede ayrıca, Girit ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında yapılması planlanan elektrik bağlantı hattı projesinin durdurulduğu bilgisi paylaşıldı. Yunanistan Bağımsız Elektrik Enerjisi İletim Şirketi (ADMHE) tarafından dondurulan proje, hem jeopolitik riskler hem de mali sıkıntılar nedeniyle askıya alındı.
Türkiye’nin de itiraz ettiği projede, hizmet sağlayan Fransız firması Nexans’a ödemelerin durdurulduğu iddia edilirken, teknik araştırmaların yapılamaması nedeniyle projenin geleceği belirsizliğe girdi. Eğer anlaşma bozulursa, ADMHE’nin Nexans’a olan yükümlülüklerini yerine getirmek zorunda kalacağı ve Avrupa Birliği’nden aldığı 160 milyon Euro’luk fonu iade etmek durumunda olabileceği belirtiliyor.
Avrupa’da Yeni Dengeler Oluşuyor
Türkiye’nin Avrupa güvenliği açısından kritik bir aktör haline geldiğini belirten Monastiriakos, Atina’nın bu yeni döneme uyum sağlaması gerektiğini vurguladı. Avrupa’nın Türkiye’yi dışlayarak değil, iş birliği içinde hareket ederek güvenlik politikalarını şekillendirmesi gerektiğini belirten makale, Yunanistan’ın stratejik bir karar aşamasında olduğu mesajını verdi.
Yunanistan’ın Türkiye’ye yönelik korkularının tarihsel geçmiş ve bölgesel rekabetten kaynaklandığı açık. Ancak Avrupa’daki güç dengelerinin değişmesiyle birlikte Atina’nın Türkiye’nin yükselen rolünü kabullenmek zorunda kalacağı belirtiliyor.
Şefiye YILDIRIM